خبرگزاری راسک: پروسهی انتقال برنامهریزیشدهی سهمیلیون وزیرستانی بهشمول اعضای تحریک طالبان پاکستان به استانهای شمال کشور همزمان با سفر سراجالدین حقانی در ماه جوزا/خرداد ماه سال جاری رسماً آغاز شد که بربنیاد آمارهای نشرشده تا حال گروه طالبان به چهل هزار وزیرستانی خانه و زمین توزیع نمودهاند و این روند هدفمند در حال حاضر نیز جریان دارد.
خبرگزاری اسپوتنیکِ روسیه از قول منابع در میان گروه طالبان گفتهاست که اینگروه برای مهاجرین پاکستانی در شمال افغانستان زمین توزیع نموده و پاکستان مصرف و هزینهی اسکان و زراعت را برای آنها فراهم کرده است.
این توافق که میان گروه طالبان و استخبارات نظامی پاکستان (ISI) صورت گرفتهاست بر اساس آن، گروه طالبان پشتونهای وزیرستانی عضو تحریک طالبان پاکستان را به مناطق شمالی افغانستان انتقال داده، زمینهای زراعتی در اختیار آنها قرار داده و پاکستان هزینهی اسکان مجدد، بذر و تراکتور برای آنها فراهم کردهاست. همزمان با تایید آغاز این پروسه از سوی مقامات گروه طالبان، ملاهبتالله رهبر منسوب به اینگروه از توافق انجامشده با استخبارات نظامی پاکستان مبنی بر انتقال پشتونهای وزیرستانی به شمال حمایت کرده و از تحریک طالبان پاکستانی خواست که در افغانستان در صلح، امن و آشتی زندگی کرده و از استفادهی خاک افغانستان برای جنگ با پاکستان خودداری کنند.
آگاهان سیاسی کشور و منطقه، تلاشهای هدفمند و مشترک گروه طالبان با پاکستان مبنی بر انتقال پشتونهای وزیرستانی و اعضای «تیتیپی» به استانهای شمال افغانستان را تلاشهای تاریخی و سازمانیافته برای تغییر بافتهای جمعیتی اینمناطق و همچنان تغییر جغرافیای تروریسم در این استانها خوانده و گفتهاند، ژیوپلیتیک تروریسم در افغانستان از مباحث مهم در ادبیات سیاسی تاریخ افغانستان، خصوصا سالهای گذشته در اینکشور بوده که بهگونهی مرتب و هدفمند، حلقاتی در حکومتهای پیشین افغانستان در نقل و انتقال تروریستان از جنوب به شمال دست داشته و در حال حاضر نیز گروه طالبان با تطبیق پروسهی انتقال اعضای «تیتیپی» و پشتونهای وزیرستانی به شمال افغانستان، ادامهی همان جغرافیاسازی هدفمند برای گسترش تروریسم و تغییر جغرافیای تروریستی از جنوب به استانهای شمالی بوده که بخش مهمی از اهداف عمدهی استخبارات نظامی کشورهای مشخص به ویژه پاکستان گفته شدهاست.
آگاهان سیاسی، هدف اصلی پروژهی پشتونیزهسازی استانهای شمال افغانستان از سوی گروه طالبان را بهسر رسانیدن پروژهی محمدگل مهمند در زمان شاه غدار افغانستان «نادرشاه» خواند و گفتهاند، گروه طالبان تصمیم دارند که در مسیر ۲۸۵ کیلومتری کانال قوشتپه و سایر مناطق شمال افغانستان، حدود سه میلیون پشتون پاکستانی را جابهجا نمایند.
به گفتهی آگاهان، هدف اصلی گروه طالبان، از بینبردن بافت جمعیتی این جغرافیا بوده که در دوسال گذشته اینگروه، شماری از روستاها را در استانهای تخار، سرپل و فاریاب از وجود ساکنان بومی آن تخلیه نموده به افرادی از مناطق پشتوننشین واگذار کرده و این روند همچنان ادامه دارد.
سخنگوی گروه طالبان در پیوند به انتقال پشتونهای وزیرستانی به شمال افغانستان پیش از این گفته بود، افغانهای آنسوی خط دیورند (وزیرستانیها) اگر تهدیدی برای پاکستان باشند، آنان را به سایر استانها از جمله شمال افغانستان انتقال میدهند.
به باور آگاهان، هدف اصلی تطبیق پروژهی انتقال پشتونهای وزیرستانی به شمال یک پروژهی پیچیدهی استخباراتی منطقهای و فرامنطقهای بوده که هدف نخست آن تبدیل کردن شمال افغانستان به وزیرستان جدید، صدور تروریسم و انتقال گروههای تروریستی به کشورهای آسیای میانه و دامنزدن به جنگهای نیابتی در منطقه است.
پروژهی انتقال گروههای تروریستی از جنوب به شمال کشور در زمان وزارت داخلهی حنیف اتمر در حکومت حامد کرزی و در تبانی با پاکستان آغاز شد که با انتقال تروریستها از استانهای جنوب به شمال، سنگبنای این پروژهی تروریستی و قبیلهای گذاشته شده و توسط گروه طالبان ادامه دارد.
جابهجایی قومی در استانهای شمال افغانستان ریشههای عمیق تاریخی در نظامهای قبلیهای کشور داشته که تا پیش از امارت امیرعبدالرحمانخان تنها شامل نظامیان، ماموران دولتی و شمار معدود خانوادهها و قبایل بود که بهدلایل جرمی به شمال تبعید میشدند، اما در زمان امارت عبدالرحمانخان روند انتقال داوطلبانهی قبایل پشتون به صفحات شمال با تعیین مشوقهای مالی آغاز شد که این تشویقها سبب شد تا جمعیت پشتونها در شمال کشور طی سهسال هشت برابر افزایش یابد.
این پروژه در زمان امیرحبیبالله خان در محوریت محمود طرزی زیر چتر «ناسیونالیسم افغانی» هستهگذاری شد، اما جنبهی عملی پیدا نکرد تا آنکه در دوران سلطنت اماناللهخان با وضع «نظامنامهی ناقلین به سمت قطغن» در سال ۱۳۰۱ خورشیدی شکل قانونی به خود گرفت.
بهروایت تاریخنگاران افغانستانی، ریشههای اصلی پروژهی انتقال پشتونهای جنوبی بهشمال، افغانیزهکردن جامعهی ناهمگون کشور خصوصا استانهای شمال در محور «ناسیونالیسم پشتونی» بوده که به سیاست رسمی دولتهای قبیلهای از گذشته تا حال تبدیل شده است.
بهروایت آگاهان سیاسی، سقوط نظام ظاهرشاه و وقوع کودتاهای نظامی در کنار حملهی آمریکا به افغانستان سبب شد تا مدتی پروژهی انتقال ناقلین به سمت شمال متوقف گردد، اما در اواخر حکومت حامد کرزی تا پایان حکومت اشرف غنی احمدزی در محور شورای امنیت ملی وقت به رهبری حنیف اتمر دوباره آغاز شده بود که گروه طالبان نیز در حال حاضر تلاش دارند به گونهی مشترک با استخبارات نظامی پاکستان این پروژه را عملی بسازند.
در سوی دیگر، علیرضا رجایی، کارشناس ایرانی مسایل افغانستان گفته است، تحریک طالبان پاکستانی برای پناهبردن به افغانستان و گروه طالبان در موضع ضعیف قرار ندارند تا بخواهند سرزمین خود را ترک کرده به گروه طالبان پناه ببرند، بلکه آنان بر اساس تعیین مشوقهای مهم شامل توزیع ملکیت حاصلخیز و توزیع زمینهای زراعتی از سوی گروه طالبان و پرداخت امتیازات نقدی از طرف دولت پاکستان در افغانستان ساکن شدهاند.
به گفتهی این کارشناس ایرانی، پروژهی انتقال وزیرستانیها به شمال افغانستان به معنای هشدار برای همسایگان افغانستان وکوچدادن سایر اقوام غیرپشتون از کشورشان بوده که از بدو سلطهی افغانستان توسط گروه طالبان، این پروسه به گونهی جدی رقم خورده است.
حضور علنی چهلهزار پشتون وزیرستانی در شمال افغانستان در سال جاری خورشیدی منجر به واکنشهای گستردهای از سوی سیاستگران افغانستانی در بیرون از کشور شده و شماری از آنان گفتهاند که گروه طالبان به دلیل مشترکات چندوجهی با پشتونهای وزیرستانی این پروژه را انجام میدهند. مردمان وزیرستان از نظر اجتماعی و مذهبی بهشدت سنتی، مذهبی و بنیادگرا بوده که در خشونت، جنگجویی و حملات تروریستی خونین شهرت داشته و گروه طالبان نیز در این منطقه نفوذ بسیار دارند که گفته میشود در وزیرستان شمالی در کنار اعضای تحریک طالبان پاکستانی تعداد زیادی از جنگجویان خارجی از آسیای میانه، قفقاز و ایغورهای چین نیز حضور دارند.
به باور آگاهان سیاسی، تمایل گروه طالبان به انتقال تروریستان وزیرستانی به شمال افغانستان ریشههای قومی در داخل افغانستان و همچنان اهدافی در جهت گسترش افراطیت و تروریسم به کشورهای آسیای مرکزی از جمله تاجیکستان داشتهاست، زیرا به گفتهی آنان دولت تاجیکستان پس از فروپاشی حکومت پیشین افغانستان میزبان شماری از سران مقاومت علیه گروه طالبان بوده و اینگروه تلاش میکنند با انتقال و تقویت گروههای تروریستی در نزدیک مرزهای این کشور امنیت آن را به مخاطره بیندازند.
در سوی دیگر، مردم استانهای شمال افغانستان که در جنگ بیستسالهی گروه طالبان علیه نیروهای امنیتی کشور به دلیل کشتار مردم بیگناه و ایجاد دهشت از سوی آنان مخالف تفکرات فعالیتهای تروریستی اینگروه بوده و از آن تنفر داشتهاند، اینگروه را وادار به قصورخواهی نموده که همهروزه جنایات پیهم ضدحقوقبشری بهشمول کشتارهای هدفمند را به پیش میبرند.
گروه طالبان از شکلگیری حلقات بزرگ مردمی در محور جبهات مقاومت بر علیه خویش در شمال افغانستان بهشدت هراس داشته و توسط پشتونهای وزیرستانی میخواهند از آن جلوگیری نموده و مقاومت و صداهای آزادیخواهی را نیز سرکوب نمایند.