خبرگزاری راسک: سفر مورد انتظار مولانا فضل‌الرحمان به افغانستان به پایان رسید و یک سوال ماندگار به جای گذاشت: آیا این کشور در دست‌یابی به هدف مورد نظر خود برای تقویت ثبات منطقه و مهار خشونت‌های اعمال شده توسط تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) موفق بوده‌است؟
به گفته‌ی منابع آگاه به جزییات این سفر و گفت‌وگوهای انجام شده در افغانستان به نظر می‌رسد که رهبری افغانستان در مورد کاهش حملات تحریک طالبان پاکستان در داخل پاکستان اطمینان قابل توجهی نداشته است.
سفر مولانا فضل به افغانستان به دلیل تشدید خشونت منتسب به تحریک طالبان پاکستان در امتداد مرز پاکستان و افغانستان صورت گرفت.
علی‌رغم تلاش‌های دیپلماتیک مولانا فضل بنابر گزارش‌ها، هیچ تعهد قاطعی از مقامات افغانستان برای همکاری فعالانه با پاکستان در جلوگیری از موج فعالیت‌های تحریک طالبان پاکستان دریافت نشد.
هدف اولیه‌ی ماموریت دیپلماتیک مولانا فضل متقاعد کردن مقامات و شخصیت‌های با نفوذ افغانستان برای همکاری با پاکستان در مهار فعالیت‌های تحریک طالبان پاکستان بود. علاوه بر این، هدف او تشویق گفت‌وگو بین دولت افغانستان و تحریک طالبان پاکستان بود به این امید که راه را برای حل مسالمت‌آمیز درگیری‌های جاری هموار کند.
در حالی که مولانا در مصاحبه‌ای اظهار داشت که سفر او موفقیت‌آمیز بوده‌است، کارشناسان در مورد حل موثر مساله‌ی محوری در مورد حملات تی‌تی‌پی تردید دارند.
منابع محرمانه که از گفت‌وگوهای مولانا با رهبران ارشد طالبان آگاه هستند، به ویژه ملا هیبت‌الله آخوند زاده، رهبر گروه طالبان از حذف عمدی مولانا خبر می‌دهند.
گفت‌وگوهای انجام شده در این دیدار نتوانست نتایج مطلوب را به همراه داشته باشد و چشم‌انداز روی‌کرد مشترک بین پاکستان و افغانستان در مقابله با تهدید تحریک طالبان پاکستان را مورد تردید قرار داد. این عقب‌نشینی ماهیت پیچیده‌ی روابط افغانستان و پاکستان و مسایل طولانی مدتی را که هم‌چنان مانع تلاش‌های هماهنگ علیه گروه‌های شبه‌نظامی فعال در منطقه می‌شود، نشان می‌دهد.
منطقه‌ی متخلخل و چالش برانگیز مرزی وضعیت را پیچیده تر کرد و کنترل موثر حرکت ستیزه‌جویان در سراسر مرز افغانستان و پاکستان را دشوار کرد. ماموریت مولانا فضل با چالش‌های متعددی از جمله نارضایتی‌های تاریخی، موضع‌گیری‌های متفاوت در میان رهبران افغانستان در مورد تحریک طالبان پاکستان و پویایی پیچیده ژئوپلیتیکی منطقه روبه‌رو بود.
علی‌رغم تلاش مولانا برای اعتبار بخشیدن به ماموریت خود با گنجاندن رهبران مذهبی محترم مانند مفتی ادریس از چارسدا که به‌دلیل نفوذش بر بسیاری از آن‌ها در طول تحصیل‌شان در میان رده‌های طالبان محترم است، این شبهات هم‌چنان ادامه داشت.
زمانی که وزارت امور خارجه‌ی پاکستان از سفر مولانا فاصله گرفت و تاکید کرد که این سفر شخصی و بدون حمایت دولتی بود، وضعیت پیچیدگی بیش‌تری پیدا کرد.
ممتاز زهرا بلوچ، سخن‌گوی وزارت امور خارجه طی یک نشست هفتگی رسانه‌ای، موضع پاکستان را روشن کرد و به نگرانی‌های فزاینده پرداخت.
تلاش وزارت خارجه برای روشن کردن ماهیت سفر مولانا با هدف رفع هرگونه تصور غلط در مورد تایید رسمی آن بود. علی‌رغم این تلاش‌ها شک و تردید پیرامون این دیدار که بواسطه‌ی پویایی پیچیده‌ی منطقه و چالش‌های امنیتی مداوم ایجاد شده‌است، هم‌چنان چشم‌انداز ابتکارات دیپلماتیک موفق در کاهش تروریسم فرامرزی را تحت الشعاع قرار می‌دهد.
پس از نشست گزارش شده بین مولانا فضل‌الرحمان و هیبت‌الله آخوندزاده، پاکستان به سرعت عدم علاقه‌ی خود را به مشارکت در گفت‌وگو با تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) آشکار کرد.
این جنبه‌ی خاص در جریان گفت‌وگوهای مولانا و رهبر طالبان یک دستور کار محوری را تشکیل داد و بی‌علاقگی آشکار پاکستان در مذاکره با تحریک طالبان پاکستان، نگرانی‌هایی را در مورد کارایی کلی این سفر ایجاد می‌کند.
منطقه‌ی افغانستان و پاکستان مدت‌هاست که با پیچیدگی های ژئوپلیتیکی آسیب دیده است و حل مساله ستیزه‌جویی نیازمند روی‌کردی چند وجهی است. سفر فضل بر لزوم تلاش‌های مستمر نه تنها از سوی پاکستان و افغانستان بلکه از سوی جامعه‌ی بین‌المللی برای رسیدگی به علل ریشه‌ای تروریسم و ایجاد محیطی مساعد برای صلح پایدار تاکید کرد.
از آن‌جایی که تحریک طالبان پاکستان در مدت کوتاهی پس از سفر مولانا فضل به انجام حملات خشونت‌آمیز در پاکستان ادامه می‌دهد، نیاز به یک روی‌کرد جامع، پایدار و چند جانبه به طور فزاینده‌ای آشکار می‌شود.
پاکستان باید تقویت تدابیر امنیتی داخلی خود را در اولویت قرار دهد و تنها به عوامل خارجی متکی نباشد. پیچیدگی‌های این وضعیت هم‌چنین مستلزم تلاشی هماهنگ است که فراتر از سفرهای دیپلماتیک فردی گسترش می‌یابد تا راه را برای منطقه‌ای امن‌تر و باثبات‌تر در جنوب آسیا هموار کند.
