در ۳۰ جنوری، زمانی که حمله انتحاری در یکی از مساجد شهر پیشاور جان بیش از ۱۰۰ نفر که غالب آنها افسران پلیس بودند، را گرفت، آتش بس پاکستانی که به سختی به دست آمده بود، از بین رفت.
این فجایع نه تنها نشان می دهد که عملیات نظامی «ضرب عضب» (۲۰۱۴-۲۰۱۷) تا چه اندازه در ناتوان سازی تحریک طالبان پاکستان (TTP) ناموفق بوده است، بلکه همچنین نشان می دهد که چگونه سیاست ها و اقدامات اخیر این کشور به تحریک طالبان پاکستان اجازه داده است که ظهور مجدد داشته باشد.
این افزایش حملات یک سوال مهم را مطرح می کند. چه چیزی به تحریک طالبان پاکستانی زمین‌گیرشده و عاجز اجازه داد تا پس از سرکوب در عملیات های ضد شورش نظامی، به‌ویژه ضرب عضب، دوباره ظاهر شوند؟
در خوشبینانه تربت حالت، دولت و ارتش پاکستان در خروج ایالات متحده از منطقه نقش مؤثری بازی کردند و امیدوار بودند که با تسلط هم‌پیمانان‌شان بر افغانستان طالبان معضل طالبان پاکستانی حل گردد؛ اما همه چیز درست پیش نرفت.
علیرغم تاکیدات مکرر طالبان افغانستان مبنی بر عدم استفاده از خاک افغانستان توسط گروه های تروریستی، این وعده نه تنها عملی نشده است؛ بلکه پس از تسلط طالبان بر افغانستان، پاکستان شاهد افزایش ۵۱ درصدی حملات تروریستی نیز بوده است.
زمانی که نخست وزیر عمران خان برسر اقتدار بود (۲۰۱۸-۲۰۲۲)، او با TTP مذاکره کرد که عاقلانه نبود و از نظر سیاسی شرم آور محسوب می‌شد.
در حالی که حامیان او استدلال می کردند که این رویکرد برای راضی کردن دولت طالبان و خلع سلاح تحریک طالبان پاکستان انجام شده است، اما در عمل منجر به پیامدهای ناخواسته گردید. به تعقیب تصمیم نابجای عمران‌خان برای مذاکره با TTP بخروج او از قدرت این گروه را بیشتر تقویت کرد.
از سوی دیگر جنبش دموکراتیک و ارتش پاکستان در جامعۀ سیاسی دو قطبی شدۀ آن کشور ظهور اولیه تحریک طالبان پاکستان را نادیده گرفتند، زیرا آنها درگیر یک جنگ سیاسی با عمران خان و همچنین یک وضعیت اضطراری اقتصادی بودند.
این شد که به دلیل سوء مدیریت، سیاست‌های کوته‌بینانه، محاسبات نادرست و عناصر خارج از کنترل، تروریسم بار دیگر رشد کند.
به دلیل تسلط طالبان در افغانستان، مذاکرات نابجای عمران خان، و سپس برکناری او، برای تحریک طالبان پاکستان فضای زیادی برای بازگشت داده شده است.
اینکه این بازگشت TTP یک موضوع کوتاه مدت باشد یا یک بحران طولانی مدت، به واکنش دولت و ارتش بستگی دارد. با این حال، پاسخ به حملات این گروه، منابع ناکافی پاکستان را دچار چالش‌های بیشتر خواهد کرد.
دولت ائتلافی فعلی بی کفایت است در دید عموم فاسد است؛ از سویی دیگر روحیه ارتش به دلیل از دست دادن محبوبیت اخیر به شدت سقوط کرده است. مقابله با ظهور مجدد TTP در حالی که فضای سیاسی و اقتصادی چندان مناسب نیست، چالشی سخت برای کشور و ارتش آن محسوب می‌شود.
دفنس پست / ۱۱ مارچ ۲۰۲۳/SARMAD ISHFAQ
How Did a Crippled TTP Reemerge in Pakistan? (thedefensepost.com)
