خبرگزاری راسک: گروه طالبان، پس از معاملهی بردبرد با ایالات متحده آمریکا، و تبانی با سران افغان/پشتون، نظام جمهوریت بهویژه اشرف غنی احمدزی و سایر کارگزاران این معاملهی ویرانگر، سرانجام به تاریخ ۲۱ اگست ۲۰۲۱ پس از فرار غنی بر سرنوشت مردم افغانستان مسلط شده و حاکمیت را به دست گرفتند. آنها پس از سلطی شان ستیز با زبان فارسی و کتابهای فارسی را در کارنامه داشتند.
گروه طالبان چندین پیش، بیش از یکصد عنوان کتاب را که اکثراً به زبان فارسی و توسط نویسندگان افغانستانی نگاشته شده بود را بهدلایل ناموجه از کتاب فروشیها و ناشران کشور گردآوری نموده وآنها را ممنوع الفروش قراردادند و همینگونه وزارات اطلاعات فرهنگ این گروه بهتازهگی بیست عنوان کتاب دیگر را پیش از چاپ بررسی و به دلایل مختلف نگذاشت که به چاپ برسند.
نویسندگان افغانستانیکه کتابهای شان از سوی گروه طالبان ممنوعالفروش شدهاند، امروز شنبه۲۲ثور/اردیبهشت،درگفتوگو با خبرگزاری راسک میگویند که گروه طالبان با این رویکرد جامعه علمی افغانستان را بهسوی لبهی پرتگاه نابودی میکشاند.
دکتریعقوب یسنا، استاد دانشگاه و از نویسندگان افغانستانی که چند کتاب او مشمول کتابهای ممنوعه است در واکنش به این رویکرد گروه طالبان، به خبرگزاری راسک میگوید که گروه طالبان با آنچه علم، معرفت، عقل و آگاهی مدرن و قدیم است، مخالف هستند؛ زیرا هر آنچه که انسان را آگاه میسازد و دیدگاه انسان را وسعت میبخشد، انسانیت را در جامعه رونق میبخشد، روا داری و فکر انسان را رواج میدهند این گروه با آن موارد سرستیز دارند. از اینرو، دیده شد که این گروه زنان را که نیمی از جامعه انسانی افغانستان را شکل میدهند از آموزش، شغل و از سایر معرفتها و دانش علوم مدرن که ارزشها و تفکر مدرن را شکل میدهد، ممنوع کرد و به جایش مدرسههای تندروانهی مذهبی دینی را ایجاد کند.
دکتر یسنا اهداف وتفکرات گروه طالبان را به در چهار مورد خلاصه میکند که این گروه با این اهداف راهبردی شان بهدنبال نابودی و آسیبزدن به زبان فارسی و دانش بشری در جامعه افغانستان هستند؛ تفکرات بسته، تندروانه، مذهبی و قومی گروه طالبان نهفته است.
نخست اینکه فکر بسته به معنی اینست که گرو طالبان با هر آنچه به تفکر آزاد، مدرن و اندیشهیکه برای انسان اندیشه آزادی واندیشهی روا داری بیارد مخالف هستند. از اینرو با این تفکر کتابها را ممنوع میکند تا جامعه را در یک اندیشه بسته نگهداشته شود و بعدها ابزاری برای سربازگیری اینگروه مبدل شود.
آقای یسنا در دومین گام تایید میکند که گرو طالبان با تفکر مذهبی تندروانه رویکرد سانسور کتابهای نویسندگان افغاستانی را در پیش گرفتهاند.
به باور وی، گام سومی که این گروه آنرا تعقیب میکند بارزتر و اصلیترین عامل در رویکرد قومگرایانه این گروه است که این گروه با نگرش قومی میخواهند کتابهای اقوام تاجیک، ازبک و هزاره را ممنوع قرار دهند، زیرا با گسترش علم نوین و آگاهی اقوام غیر افغان/پشتون، از جعل تاریخ، هویتسازی جعلی، مدرنیسم و در کل از دانایی سایر اقوام هراس دارند.
استاد یسنا چهارمین عامل در سانسور و ممنوعیت کتابها از سوی گروه طالبان را عامل زبانی یا همان قومی میداند، چنانکه این گروه در بنیاد با زبان فارسی دشمنی و ستیز دیرینه دارند. بنابراین، نه تنها که کتابهای زبان فارسی را بلکه تمام نوشتار زبان فارسی، مکاتبات و نامهنگاری را در ادارات دولتی ممنوع قرار دادهاند که این یک برنامهی راهبردی از سوی این گروه است که با ممنوعیت زبان فارسی در ادارات و سانسور این کتابها در جامعه از رواج میافتند و خود به خود ممنوع قرار میگیرند.
دکتر یسنا در کل این رویکرد دانشزایی گروه طالبان را فاجعهبار و ویرانگر جامعه و جوانان غیر افغان/پشتون میداند او میگوید؛ فکر کنید زنان را از آموختن و مکتب رفتن ممنوع کردهاند که ما در چند سال آینده چند نسل بیسواد زنان را خواهیم داشت که این یک فاجعه بشری است و این همینگونه علم و دانش مدرن را ممنوع کردهاند که ما در چند سال آینده چند نسل از مردان را داریم که فقط با شستشوی مغزی و ذهنی وارد جامعه میشوند تندرو هستند و فکر تروریستی و افراط گرایانه دارند، این نه تنها برای افغانستان برای جهان وحشتآور و خطرناک است.
جناب یسنا ادامه حکومت گروه طالبان در افغانستان را غیرقابلقبول و امکان ناپذیر میدانند؛ زیرا هماکنون گروه طالبان با آنکه با علم و معرفت و کتاب چندان آشنایی ندارند. نمیدانند این کتاب در باره چه است و آن کتاب در باره چه است تعداد بیشمار کتابها را ممنوع کرده اند، هرگاه تسلط این گروه بر کشور ادامه یابد بیدرنگ کتابهای بیشتر را ممنوع خواهند کرد.
در همینحال دکتر مهران(نام مستعار) یکی از نویسندگان کشور است که چندین عنوان کتاب او نیز شامل سانسور وممنوعیت گروه طالبان قرار گرفته است در گفتوگو با خبرگزاری راسک، دلایل و اهداف پس پرده این رویکرد گروه طالبان را چنین بیان مینماید، نه تنها گروه طالبان با کتاب، دانش و دانشپژوه سرستیز دارند بلکه همهی رژیمهای توتالیتر در جهان از آگاهی و دانش مردمانش متنفر و در هراس بودند و هستند.
دکتر مهران معتقد است که رژیم گروه طالبان افزون بر اینکه توتالیتر است، همچنان مستبد و دیکتاتور هم است، دیکتاتوری سران این رژیم و مشی سیاسی و استخباراتی آن، صبغۀ قومی دارد و هستۀ مهم و مرکزی آن را ارزشهای قبیلهیی و بدویت تشکیل میدهد. این نوع رژیم و گردانندگان آن، به دلیل نگاه قبیلوی و بدویت، با جهان مدرن و دانشهای مدرن سر سازگاری ندارند و از آگاهی شهروندان میهراسند. بدین صورت، اهداف عمده اینها از سانسور و ممنوع ساختن کتابها در کشور ایجاد یک جامعه بسته و بدوی است که در آن تبعیت اصل و پرسشگری قطغن باشد.
آقای مهران در این گفتوگو میافزاید که این گروه از دین به عنوان ابزاری برای حاکمیت تک قومی و تباری سوی استفاده کردهاند، چنانکه اینها یک گروه تکلیفگرا هستند و انتظار شان از مردم این است که بیقید و شرط از برنامههای شان اطاعت و فرمان برداری نمایند. پس برای اینکه جامعه را یک دست و تابع برنامههای قومی شان نمایند، دست به سانسور و ممنوع ساختن کتابهای فارسی زدند که در میان مردم خریداران و خوانندگان بسیاری دارد.
دکتر مهران با نگاه به گذشته اینگونه رویکردها گفته است که کتابها و فکر طالبانی در کشور خریدار ندارد و درگذشتهها این قبیلهگراها به لحاظ علمی و فرهنگی نتوانستند پا به پای زبان فارسی راه بروند، با سرکوب وسانسور تلاش کردهاند مانع رشد و شگوفایی زبان فارسی در افغانستان شوند؛ اما اینها دیروز در پوشش دموکراسی آقای غنی و امروز در پوشش دینی هبت الله آخوندزاده رهبر غایبالناس این گروه میخواهند به زبان فارسی آسیببزنند.
به باور دکتر مهران این رویکرد گروه تحجرگرایی قومی برای آیندهی سرزمین به نام افغانستان/خراسان زیانهای ویرانگرایانهی دارد چنانکه گروه طالبان دروازههای مکتبها، دانشگاه و حتی آموزشگاهها را بهروی نسل جوان بست و همه فعالیتهای علمی و فرهنگی را متوقف کرد، اما کسی گمان نمیکرد که نوبت به سانسور و ممنوع کردن کتابها برسد. این کار جامعه را در یک گودال بدبختی تاریخی و آینده تاریک فرو می برد. اهداف اینها از تمام افغانستان/ خراسان، این است که این کشور را از شمال تا شمال شرق و مرکز، شبیه جنوب کشور بسازند، جایکه رفتن زن پیش پزشک گناه و ننگ افغانی/پشتونی است. اینها چنین رویایی برای افغانستان دارند.
دانش رادفر نیز از نویسندگانی است که چند عنوان کتاب او مشمول ممنوعیتها گروه طالبان قرار گرفته است او همچنان در گفتوگو با خبرگزاری راسک رویکرد سانسور و ممنوعچاپ کتابها را از سوی گروه طالبان غیر منصفانه و آسیبپذیر بر جامعه علمی افغانستان دانسته است.
آقای رادفر در پیوند به اینکه این گروه در پس اتخاذ این رویکرد چه اهدافی را دنبال میکنند میگوید که اهدافی را که این گروه دنبال میکنند در واقع همان اهدافی است که از سوی محمود طرزی آغاز شده بود و تا افغان ملتیها و فاشیستهای دوران اشرف غنی ادامه پیدا کرد.
او باور دارد که اهداف دینی و روپوش است که زیر آن این گروه برنامههای قبیلهی خود را دنبال میکنند، این برنامهها کاملاً فاشیستی است و در جهت زدایش زبان فارسی و فرهنگ و هویت آریایی. این برنامه شان زمانی مذهبی و دینی میتواند بشود که کتابهای مانند: «نگاه مختصر به تاریخ معاصر افغانستان» نوشتهی محمد ابراهیم عطایی و کتاب «دویمه سقاوی» اسماعیل یون را نیز ممنوع قرار دهند، حالانکه چنین نکردند، در حالیکه این کتابها مسایل قومی را بسیار زیاد دامن زده و بر بخش بزرگ از باشندگان این کشور اهانت روا داشتهاند.
رادفر دانش آیندهی ناروشن و تاریک را برای این جامعه زیر سیطره گروه طالبان میبیند او میگوید با این روش معلوم است که جامعه در تاریکی و تکرار قرار می گیرد، جلو اندیشیدن گرفته میشود و مردم ناگزیراند چیزی را که در بازار موجود است، بخوانن و آنچه که بازار هم موجود باشد، همان چیزی که در کشور پسروی، بیخبری، سادگی و عالم پسین را ترویج میکند، جهاد و جنگ را ترویج می کند. واین در واقع عواقب فاجعهبارتر از چیزی که اکنون شاهد هستیم. خواهد بود.
به گفته جناب رادفر کتابهای که از سوی این گروه ممنوع قرار میگیرند کتابهای با محتوای روشنگرانه و تجدد طلب،کتابهای که در نقد سنت و رواج مدرنیسم نگاشته شده باشند، کتابهای که خلق تفکر می کنند و انسان ها را به فکر و شک و امیدارند. کتابهای که جعل و دروغهای تاریخی را آشکار کرده باشند، کتابهای که راه هویتسازی و تاریخسازی دروغین قبیلهای را بگیرند و آنرا به نقد کشیده باشند، کتابهای که نگاه انتقادی بر حکومتهای چندسدساله افغان/پشتونها داشته باشند وهمچنان کتابهای که در آن از تاریخ و هویت آریایی و فرهنگ و نمادهای پاسداشت شدهباشد.
گفته میشود که با سانسور کتابهای فارسی در کل آنچه به دانایی نوین در جامعه افغانستان، میافزاید، گروه طالبان آنرا زیر عنوان مخالف ارزشهای اسلامی و فرهنگ افغانی/پشتونی میدانند ممنوع و از بازار کتابفروشیهای کشور به ویژه کابل گرداوری کردهاند که با واکنشهای جامعه علمی به ویژه نویسندگان افغانستانی مواجه شده اند که آنها گروه طالبان را با دانشزدایی و فارسی زدایی نیز متهم میکند. با آنهم به تازگی گروه طالبان کتابهای چاب ایران را که کلاً به زبان فارسی را ممنوع کردهاند.