بر اساس بررسی سلام‌وطندار، در جریان بیش از یک سال گذشته، در ۱۴ رویداد، ۱۴۵ شهروند افغانستان در مسیرهای غیرقانونی مهاجرت جان باخته و ده‌ها تن دیگر زخمی شده یا آسیب دیده اند. با این که از چندین دهه به این سو، مهاجرت‌های غیرقانونی از حقیقت‌های پذیرفته‌شده‌ی جامعه‌ی افغانستان است؛ اما پس از روی‌کارآمدن گروه طالبان، این روند سرعت بیش‌تری گرفته و ده‌ها قربانی از خود بر جای گذاشته است.
در شش ماه نخست حاکمیت طالبان در ۱۴۰۰، در سه رویداد جداگانه، پنج شهروند افغانستان در مسیرهای غیرقانونی مهاجرت جان باخته اند. همین گونه، در این مدت، نه شهروند افغانستان زخمی شده و دو کودک نیز از شدت سرما آسیب دیده اند.
در سال ۱۴۰۱، ۱۴۰ مهاجر افغان در ۱۱ رویداد در مسیرهای غیرقانونی مهاجرت جان باخته اند. بیش‌تر این رویدادها در ایتالیا، بلغارستان و مرز ترکیه، ثبت شده و علت مرگ بیش‌تر این پناه‌جویان، غرق‌شدن قایق حامل آن‌ها، نرسیدن اکسیژن و حبس‌بودن فضا، برخورد موترهای حامل پناه‌جویان و گلوله‌باری از سوی نیروهای مرزی، بوده است.
بر اساس رویدادهای رسانه‌ای‌شده در ۱۴۰۱، بیش‌ترین وقایع در ماه حوت رخ داده است که در نتیجه‌ی پنج رویداد در این ماه، ۱۱۷ تن جان‌های شان را از دست داده اند. بزرگ‌ترین این رویدادها، غرق‌شدن قایق حامل مهاجران در ساحل ایتالیا در اوایل حوت بوده است که در نتیجه ۹۱ مهاجر افغان به شمول ۱۴ کودک، در آن جان داده اند. تورپیکی امرخیل، گوینده‌ی پیشین رادیو-تلویزیون ملی افغانستان، نیز در میان قربانیان این رویداد بود.
یکی از هم‌کاران تورپیکی که نخواست نامی از او برده شود، به سلام‌وطندار می‌گوید: «فقط سه ماه پیش یک پیام از تورپیکی داشتم که گفته بود من می‌خواهم به ترکیه بروم و مدتی می‌شد که در ترکیه به سر می‌برد. او با پنج تن از اعضای خانواده‌‌ی خود می‌خواست به اروپا برود. تا جایی که من از برادر تورپیکی شنیده‌ام، آنان تا کنون موفق نشده اند حتا جسد او را یافت کنند. من به کسانی که خود را پشتیبان خبرنگاران می‌گرفتند، بسیار متأسفم. هنگامی که تورپیکی می‌خواست از افغانستان بیرون شود، چرا به گونه‌ی رسمی بیرون نشد؟ به همین دلیل، بسیار متأثر شده‌ام.»
در همین حال، محمدنبی احمدی، کارشناس مسائل اجتماعی، ناامنی، نداشتن مصونیت جانی، بی‌کاری و ناامیدی از آینده‌ی مبهم را، از مهم‌ترین عامل‌های مهاجرت شهروندان به بیرون از کشور، عنوان می‌کند. او می‌گوید: «جنگ‌ها، مشکلات معیشتی، ناامنی و بی‌کاری، از جمله عامل‌های مهاجرت در افغانستان است. میزان فقر و بی‌کاری بلند است و مردم احساس ناامنی می‌کنند. کشور همیشه در بی‌ثباتی و یک وضعیت نامعلوم به سر می‌برد. مردم آینده را مبهم و تاریک می‌بینند که به همین دلیل، به گونه‌ی گروهی مهاجرت می‌کنند.»
پس از روی‌کارآمدن گروه طالبان، روند مهاجرت به کشورهای اروپایی نیز شدت بیش‌تری گرفته است. بر اساس آمار اتحادیه‌ی اروپا، سال گذشته بیش از ۱۱۳ هزار افغان به کشورهای اروپایی درخواست پناهندگی داده اند.
منبع:
سلام وطندار
۲۹ مارچ ۲۰۲۳
