با این حال این سرسختی و پایبندی سفرای افغانستان در کشورهای غربی در سفرای کشورهای منطقه کمتر دیده می‌شود. بیشتر سفارتخانه‌های کشورهای همسایه افغانستان در اختیار طالبان قرار گرفته‌اند و اگرچه تعدادی از سفارتخانه‌ها با سفرای سابق اداره می‌شوند، این سفرا تقریبا همکاری و اطاعت خود را از دستورات وزارت خارجه طالبان اعلام کرده‌اند.
یک دیپلمات ارشد دولت سابق می‌گوید: «در این کشورها، حاکمیت قانون به قدرت غرب نیست. اگر کشوری بخواهد به طالبان نزدیک شود، آن وقت می‌تواند وضعیت را برای دیپلمات‌ها سخت کند. بسیاری از سفرای افغانستان در این کشورها جایی برای رفتن ندارند. آنان‌ها که جوان‌اند و روابط چندانی ندارند، نمی‌توانند برای اسکان مجدد راهی پیدا کنند؛ پس ناگزیر، پنهانی به همکاری با طالبان تن می‌دهند.»
البته همه سفارتخانه‌ها در کشورهای منطقه حاضر به همکاری با طالبان نیستند.
سید طیب جواد، سفیر افغانستان در روسیه، حاضر به همکاری با طالبان نشد. روس‌ها نخست از او خواستند با دو دیپلمات طالبان همکاری کند و آنان را در سفارت بپذیرد اما او این پیشنهاد را رد کرد. در نتیجه، سختگیری‌ها با او آغاز شد. حساب بانکی‌اش را بستند، او را در خیابان متوقف می‌کردند و کارهای که باعث آزار او می‌شد، انجام می‌دادند.
جواد می‌گوید وزیر خارجه طالبان هم با او تماس گرفت و خواهان همکاری شد. اما او گفت که اصول خود را دارد و با آنان همکاری نمی‌کند. در نهایت، روس‌ها به او گفتند که می‌خواهند تا سفارت را به طالبان واگذار کنند و او ناگزیر از روسیه خارج شد.
در برخی از سفارتخانه‌ها، طالبان برای نفوذ تلاش کردند. آنان با دیپلمات‌های زیردست سفیر تماس گرفتند و به آنان در مورد آینده وعده‌هایی دادند. نظیف‌الله سالارزی، سفیر افغانستان در بلژیک، می‌گوید: «من از این تماس‌ها خبر دارم و به کارمندانم گفتم که اگر چنین تماسی دریافت کردید، مستقیم به من خبر بدهید. اگر از جای دیگری باخبر شوم، شما را اخراج خواهم کرد.»
در سفارت افغانستان در ایتالیا، یکی از دیپلمات‌ها وارد سفارت شد و ادعا کرد که طالبان او را به عنوان سفیر تعیین کرده‌اند. او به سفیر افغانستان در این کشور حمله کرد. در ترکیه نیز، طالبان یک دیپلمات نزدیک به خود را به عنوان کنسول استانبول تعیین کردند اما دیپلمات‌ها به او گفتند تنها اختیار دارد درخواست چای کند و اگر خواسته باشد نفوذ بیشتری اعمال کند، همه درها به رویش بسته خواهد شد.
سفرای دولت سابق که هنوز فعال‌اند، یک شورای هماهنگی میان خود ایجاد کرده‌اند. آنان می‌کوشند به همدیگر کمک کنند زیرا در برخی سفارتخانه‌ها هیچ نوع درآمدی برای ادامه کار وجود ندارد اما تعدادی از کشورها از سفارتخانه افغانستان حمایت می‌کنند. شورای سفرا حتی در نظر دارد دولت در تبعید ایجاد کند. اندیشه می‌گوید: «هرچند ما چهره‌های سیاسی نیستیم، می‌توانیم پلی ایجاد کنیم تا جریان‌های سیاسی دور هم جمع شوند. ما بقایای دولت سابق‌ایم و می‌توانیم به عنوان پلی برای برگرداندن دولت به افغانستان فعالیت کنیم.»
با تمام این احوال، دیپلمات‌های افغانستان می‌گویند هر اتفاقی هم بیفتد، آن‌ها تا آخر ادامه خواهند داد. وحیدالله ویسی، سفیر افغانستان در استرالیا، می‌گوید: «ما آخرین گروه جمهوری‌ایم که قلعه و پرچم را در دست داریم. ما هنوز آنجاییم تا صدای واقعی افغانستان را به جهان منعکس کنیم. این آخرین شانس ما است.»
منبع:
فارن پالیسی / ۲ آپریل ۲۰۲۳
