تاریخ آریانا و خراسان بزرگ، سرشار از چهرههایی است که نه تنها در مرزهای این کشور، بلکه در سطح جهانی نیز تأثیرگذار بودهاند. در میان این چهرهها، کوروش کبیر جایگاه ویژهای دارد. او بهعنوان بنیانگذار سلسله هخامنشیان و نخستین پادشاه امپراتوری جهانی فارس، نه تنها سرزمینهای گستردهای را تحت فرمان خود درآورد؛ بلکه با سیاستهای مدارا و انساندوستی، نام خود را برای همیشه در حافظه تاریخی بشریت ثبت کرد.
هفتم آبان، به عنوان روز کوروش شناخته میشود، فرصتی است برای یادآوری و تجلیل از این شخصیت بینظیر آریانای بزرگ. کوروش دوم، معروف به کوروش کبیر، در سده ششم پیش از میلاد، بنیانگذار امپراتوری هخامنشی بود. او توانست با هوش نظامی و دیپلماسی خود، قبایل و حکومتهای پراکنده آن دوران را متحد کرده و امپراتوریای گسترده از شرق تا غرب جهان آن زمان ایجاد کند. فتح بابل در سال ۵۳۹ پیش از میلاد، یکی از برجستهترین دستاوردهای او به شمار میرود. برخلاف فاتحان دیگر که با خشونت شهرها را تصرف میکردند، کوروش با روشهای انساندوستانه وارد بابل شد و آزادی دینی و فرهنگی را برای مردمان آن سرزمین تضمین کرد.
منشور کوروش، که بهعنوان اولین اعلامیه حقوق بشر شناخته میشود، گواهی بر نگاه پیشرفته و مترقی این پادشاه به حقوق انسانهاست. در این استوانه گِلی، کوروش به برابری، آزادی مذهب و احترام به فرهنگهای مختلف تأکید کرده است؛ مفاهیمی که همچنان در دنیای امروز نیز مورد توجه هستند.
هفتم عقرب/ آبان هر ساله از سوی فارسی زبانها و تاجیکها تجلیل میشود.