دفتر بین‌المللی کنترل مواد مخدر در گزارشی که به تاریخ ۹ مارچ ۲۰۲۳ به نشر رسانده، وضع کشت و تولید تریاک در سال ۲۰۲۲ در افغانستان را خیلی وخیم دانسته و تذکر داده است که با وجود فرمان منع کشت تریاک از سوی رهبر طالبان در سال ۲۰۲۲ حاصل آن ۳۲ درصد زیادتر از سال قبل شده است. بدین صورت در ۲۳۳ هزار هکتار زمین، کوکنار کشت شده است.
برخی از کارشناسان منع کشت تریاک توسط رهبر طالبان را به منظور افزایش قیمت دانسته بودند تا درآمد حکومت از محل جمع آوری عشر و عوارض گمرکی آن افزایش یابد. افزایش حجم تولید و درآمد حاصله بعد از اعلام آن منع، نشانگر صحت تحلیل مزبور تلقی می‌باشد، چرا که تازه‌ترین گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد (UNODC) که در نوامبر ۲۰۲۲ نشر گردیده، موید نظر مذکور بوده و حکایت از آن دارد که کشت تریاک از زمان حاکمیت دوباره طالبان در سال ۲۰۲۲ بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته و درآمد حاصل از آن سه برابر شده است.
بنا‌برآن، درآمد زارعان از فروش تریاک از ۴۲۵ میلیون دالر به ۱٫۴ میلیارد دالر یعنی سه برابر افزایش یافته است.
طبق این گزارش، افغانستان با تولید ۸۰ تا ۹۰ درصد تولید تریاک در سطح جهان تقریباً انحصار تولید جهانی تریاک و هرویین را در اختیار دارد.
در فرمان سال گذشته رهبر طالبان که کشت و تولید تریاک را منع کرده بود، از کشت و تولید چرس یا حشیش تذکر نیامده بود، اما اخیراً کشت بنگ یا چرس را مطلقا ممنوع اعلام کرده است. کارشناسان منع چرس را نیز صادقانه تلقی نکرده و آن را معلول اهداف اقتصادی و سیاسی می‌داند.
مالیات بر تولیدات و صادرات هرویین و چرس همیشه یک منبع بزرگ عایدات گروه‌های دهشت‌افکنان بوده و عامل اصلی بی‌ثباتی و قانون‌گریزی در کشور بوده است. تا زمانیکه طالبان به درآمدهای کلان و بدیل تریاک و چرس دست نیابند تمایلی به پذیرش مقررات بین‌المللی و داخلی تن در نمی‌دهند و به سرکشی و پرخاش گری سیاسی و اجتماعی ادامه خواهند داد.
