روزنامه لوموند با نشر گزارشی گفته است که سایت باستانی دلبرجین در شمال افغانستان بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ به‌صورت وسیع تخریب شده است.
این روزنامه فرانسوی که این کار را به داعش نسبت می‌دهد، روز شنبه، ۱۹ حمل، با نشر گزارشی نگاشته است که گروه داعش با استفاده از روش‌هایی که در گذشته در عراق و سوریه استفاده کرده بود، به بزرگ‌ترین مرکز شهر باستانی در شمال افغانستان آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد کرده است.
در گزارش آمده است: «این تخریب تنها می‌توانست توسط شبکه‌های بسیار سازمان‌یافته‌ای که به نمایندگی یا تحت کنترل داعش فعالیت می‌کنند، انجام شود.»
برپایه اطلاعات این گزارش، سطح تجهیزات و روش «غارت‌گران» نشان می‌دهد که آن‌ها حرفه‌ای هستند و به متخصصان متکی‌اند و دقیقاً می‌دانستند که چه می‌کنند.
به عقیده این روزنامه، مردم محل نمی‌توانند چنین کاری را انجام دهند.
لوموند براساس تحقیقات مرکز باستانشناسی فرانسه برای افغانستان (دافا) و موسسه دیجیتال‌‌سازی میراث‌های تاریخی (اکونم) نوشته است: «هزاران متر مکعب با استفاده از بیل مکانیکی در این منطقه حفاری شده است.»
لوموند همچنان به نقل از دافا افزوده است: «دلبرجین یک مورد از غارت بسیار وسیعی است که در این منطقه رخ داده است. ما نزدیک به ۱۰۰ مکان غارت‌شده را تنها در ولایت بلخ و چند مورد را در کندز ثبت کرده‌ایم.»
مرکز باستان شناسی فرانسه تصریح کرده است که برای قاچاق آثار تاریخی غارت‌شده دو فرضیه وجود دارد. فرضیه اول این است که داعش در این غارت‌ها تنها بوده و موترها را از طریق مرز ترکمنستان، با عبور از صحرایی به اندازه ۶۰ کیلومتر، به دشواری قاچاق کرده است.
به گفته این نهاد، فرضیه دوم این است که این گروه با استفاده از فساد گسترده در حکومت سابق افغانستان یا در میان طالبان، به این ساحات باستانی دسترسی پیدا کرده است.
تجزیه و تحلیل عکس‌های ماهواره‌ای دلبرجین که بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۲ گرفته شده است، نشان می‌دهد که «غارت‌گران» اولین بلدوزر را در اپریل ۲۰۱۹ وارد ساحه کردند و پس از آن در اکتوبر همان سال راهی برای دسترسی به شمال سایت باز کردند.
براساس یافته‌های دافا و اکونم، غارت‌گران در نوامبر ۲۰۲۰ راه‌های نفوذ دیگری نیز به سمت غرب و جنوب سایت باز کرده‌اند که از طریق آن توانسته‌اند اجسام را از این ساحه بیرون بکشند.
لوموند می‌نویسد که روند حفاری باعث شده دماغه ارگ قدیمی در ساحه دلبرجین به ارتفاع ۱۰ متر کاملا ناپدید شود.
باستان‌شناسان می‌گویند که غارت‌گران امیدوار بودند زیر آن گنجینه‌هایی از کتبیه‌ها، دست‌نوشته‌ها، جواهرات طلا و یا سایر آثار باستانی مربوط به قرن‌های سوم و چهارم قبل از میلاد را پیدا کنند.
مرکز باستانشناسی فرانسه با بررسی تصاویر ماهواره‌ای می‌گوید که «غارت‌گران» ممکن است برخی اشیای سنگی مانند مجسمه‌های باستانی را در نتیجه حفاری پیدا کرده باشند.
این مرکز می‌افزاید که ممکن است استفاده از ماشین‌آلات سنگین به این آثار آسیب رسانده باشد.
گفتنی است که دلبرجین، بازمانده‌های یک شهر باستانی است که در ۴۰ کیلومتری شمال‌غربی شهر بلخ موقعیت دارد. این شهر باستانی احتمالاً در سده پنجم قبل از میلاد در زمان شاهنشاهی هخامنشی بنا شده است.
