خبرگزاری راسک: در ساختار قدرت کنونی طالبان، نشانه‌های آشکاری از تمرکز اقتدار در دستان حلقه کندهار به رهبری ملا هبت‌الله آخندزاده به چشم می‌خورد؛ روندی که به حذف تدریجی چهره‌های بانفوذ غیرپشتون، به‌ویژه تاجیک‌ها انجامیده است. یکی از برجسته‌ترین قربانیان این روند، قاری فصیح‌الدین فطرت، رئیس ستاد ارتش طالبان و ارشدترین مقام تاجیک‌تبار در بدنه نظامی این گروه است.
بر اساس شواهد موجود، طالبان وابسته به جناح قاری فصیح‌الدین که در سال‌های گذشته در نبردهای شمال کشور علیه دولت پیشین نقش فعالی داشتند، اکنون یکی‌یکی از ساختار رسمی برکنار می‌شوند. منابع نزدیک به وزارت دفاع طالبان تأیید کرده‌اند که صدها تن از نیروهای این جناح به‌ویژه در استان بدخشان از وظایف خود کنار گذاشته شده‌اند.
این روند نه‌تنها موقعیت نظامی بلکه قدرت اقتصادی قاری فصیح‌الدین را نیز هدف قرار داده است. بسیاری از منابع طبیعی در استان‌های بدخشان و تخار که پیش‌تر در اختیار نیروهای تحت فرمان او بود، اکنون در معرض کنترل مستقیم مقامات نزدیک به حلقه کندهار قرار گرفته‌اند. گزارش‌هایی از حضور حاجی وفا، والی طالبان در بلخ و یکی از افراد کلیدی حلقه قدرت طالبان در شمال، در بدخشان منتشر شده که از پیام آشکار طالبان به فصیح‌الدین برای اطاعت از مرکز حکایت دارد.
با وجود آن‌که فصیح‌الدین در مقام ریاست ستاد ارتش طالبان قرار دارد، اما عملاً از اختیارات اجرایی لازم برخوردار نیست. سفرهای او محدود به مناطق شمال‌شرقی کشور است و نشانه‌ای از حضور تأثیرگذار او در مناطق پشتون‌نشین دیده نمی‌شود. وزارت دفاع طالبان که زیر نظر ملا یعقوب، فرزند ملا عمر اداره می‌شود، اغلب پست‌های کلیدی را به نیروهای پشتون اختصاص داده و سایر اقوام را به حاشیه رانده است.
تضعیف تاجیک‌ها در ساختار طالبان، شباهت زیادی به روندی دارد که پیش از این برای فرماندهان ازبک‌تبار اتفاق افتاد. پس از سقوط حکومت پیشین، قاری صلاح‌الدین ایوبی و نیروهای تحت امرش که نقش مهمی در تصرف شمال کشور داشتند، نیز به تدریج از مناصب رسمی کنار گذاشته شدند و امروز هیچ‌یک از آنان در ساختار بلندپایه امنیتی طالبان جایگاهی ندارند.
اسناد فاش‌شده نشان می‌دهد که دستور کاهش ۲۰ درصدی نیروهای وزارت‌های دفاع، داخله و استخبارات، به‌صورت هدفمند علیه نیروهای غیرپشتون به اجرا درآمده است. آگاهان بر این باورند که روند حذف غیر پشتون‌ها از بدنه قدرت طالبان، با سکوتی سازمان‌یافته و رویکردی تدریجی ادامه دارد؛ سکوتی که اگرچه از سر مصلحت اتخاذ شده، اما به احتمال زیاد راهی برای حفظ جایگاه این چهره‌ها باقی نخواهد گذاشت.
در چنین شرایطی، قاری فصیح‌الدین اکنون در آستانه یک انتخاب سرنوشت‌ساز قرار دارد: یا همچنان به سکوت ادامه دهد و شاهد افول بیشتر جایگاه خود باشد، یا در برابر روند حذف ساختاری از بدنه قدرت مقاومت کند؛ اقدامی که ممکن است به بهای حذف کاملش تمام شود. تجربه قاری صلاح‌الدین ایوبی هشداری است جدی برای سایر فرماندهان تاجیک و غیرپشتون در ساختار فعلی طالبان.
تا کنون، قاری فصیح‌الدین و نزدیکانش هیچ‌گونه واکنشی به این تحولات و تصمیم‌ها نشان نداده‌اند.
حذف تدریجی قاری فصیح‌الدین از قدرت طالبان
حمله شبانه جبهه آزادی به طالبان در کندز
تصادف مرگ‌بار در فاریاب؛ شش کشته و سه کودک زخمی
