اخراج سیل آسای مهاجران؛ سونامی تازه در افغانستان بحران زده

خبرگزاری راسک: اخراج گسترده‌ و کم پیشینه‌ای مهاجران افغانستانی بحران دیگر را بر سایر دشواری‌های که شهروندان افغاستان با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند، افزوده است.
بربنیاد گزارش‌های کمیساریای عالی سامان ملل در امور پناهندگان، در کمتر از یک ماه، نزدیک به یک میلیون مهاجر از ایران و پاکستان به کشور برگشته اند که ۹۰ درصد این افراد آماده عودت داوطلبانه به افغانستان نبوده و به‌گونه‌ی اجبار کشورهای میزبان آنان را اخراج کرده اند.
اخراج گسترده مهاجران افغانستانی در شرایطی صورت می‌گیرد که گروه طالبان به عنوان حاکم افغانستان و مسوول فراهم کردن زمینه زندگی بهتر برای مردم، هیچ برانامه‌ای برای اسکان مهاجران ندارند.
از جانب دیگر، افغانستان پس از قدرت گیری طالبان از نظر اقتصادی و زیرساختا در وضعیت فروپاشی قرار گرفت و با گذشت هر روز شیرازه‌‌ی سکتورهای مختلف اجتماعی و خدماتی این کشور فلج شدند که این وضعیت به خودی خود، نشان‌دهنده یک بن‌بست عمیق انسانی، سیاسی و ساختاری در افغانستان بحران زده تحت حاکمیت طالبان است.
ارزیابی‌های اداره‌های سازمان ملل در امور مهاجران نشانده می‌دهد که ۹۵ درصد مهاجرانی افغانستان که از آغاز سال جاری خورشید به صورت اجباری از کشورهای همسایه برگشت داده شده اند، با فقر و گرسنگی و حاد، و نداشتن سرپناه روبرو هستند و از جانب دیگر، به دلیل فلج بودن سکتور صحت/بهداشت، این افراد از ابتدایی ترین مراقبت‌های درمانی هم برخوردار نیستند.
در این میان اما آنچه بیشتر سبب نگرانی شهروندان افغانستان است این که گروه طالبان فاقد تجربه، ظرفیت اداری و اراده سیاسی برای مدیریت بحران‌های اجتماعی است، اما در نبود یک اداره و سیستم مسوول و پاسخ‌گو، بدیل دیگری هم در حال حاضر در افغانستان وجود ندارد.
طالبان که قدرت را به زور تفنگ و با معمامله پنهانی در دوحه قطر با امریکایی‌ها که منجر به سرنگونی حکومت پیشین افغانستان شد به دست آوردند، پس از آن زیرساخت‌های حمایتی دوران حکومت پیشین را نابود کردند و به عامل اصلی چاق شدن بحران بشری و فاجعه انسانی در افغانستان به متوصل شدند.
در حال حاضر طالبان به تحکیم قدرت ایدئولوژیک خود پشت «دین اسلام و تقدیر الهی بر بشریت» پنهان شده و با این نیرنگ از مسوولیت‌های خود از مشکلاتی که مردم افغانستان با آن روبرو هستند فرار می‌کند و آنچه بر سر مردم آمده است را به قضا و قدر واگذار کرده و تمامی برنامه ریزی‌های خود را به اجرای سیاست‌های مذهبی‌سازی با اتکا به سرکوب معطوف کرده و پشت پرده سردسته‌های این گروه با غارت منابع طبیعی افغانستان برای خود زر انداوزی می‌کنند.
به نظر می‌رسد شهروندان افغانستان که با افکار طالبان مخالف و روش حکومت‌داری این گروه را رابطه‌ی میان اسیر و زندان‌بان می‌پندارند، هیچ انتظار و امیدی از رسیدگی به مشکلات مهاجران اخراج شده از طالبان ندارند و به همین دلیل هم در روزهای اخیر مردم به صورت دسته‌جمعی به کمک و همیاری وطنداران برگشته از دیار غربت خود شتافته اند که در تازه ترین مورد، نزدیک به ۳۰۰ موتر مربوط به «اتحادیه صرافان ولایت هرات» با بسته‌های موادغذایی و اقلام اولیه به کمک برگشت کنندگان به مرز اسلام‌قلعه شتافتند.
با این حال هرچند حرکت‌های مردمی نشان دهنده، هم‌دلی و درد اعضای مشترک یک پیکر را بازگو می‌کند، اما بنا بر گسترده بودن دامنه بحران، آن هم در شرایطی که ۷۰ درصد شهروندان افغانستان محتاج پیدا کردن نان شب برای خانواده‌های خود هستند، می‌توان گفت که با اخراج روز افزون مهاجران از کشورهای همسایه، افغانستان به یک بحران تازه دیگر با رنگ و بوی «انسانی» گرفتار شده که نه گروه طالبان برنامه‌ای برای مهارکردن و نه جامعه جهانی تصمیمی روشن وجدی برای جلوگیری از به وقوع نپیوستن فاجعه انسانی دارد.