راسکRASC: با روی کارآمدن گروه طالبان و وضع محدودیتهای فراوان این گروه بر کار و تحصیل زنان، شماری از زنان در استان زابل که پیش از این در ادارات دولتی و موسسهها کار میکردند، اکنون به بافندگی، خیاطی و تولید صنایع دستی روی آوردهاند.
طبق گزارش رسانهها، شمار زنانی که در بخش صنایع دستی در استان زابل فعال بودند، نسبت به گذشته افزایش یافتهاست؛ اما بازار فروش کساد است.
شبانه ۲۲ ساله، تا پیش از آمدن گروه طالبان در ریاست امور زنان استان زابل به عنوان مدیر حقوق در بست پنجم کار میکرد. او که در گذشته وظیفهاش حمایت و پشتیبانی از حق زنان بود، حالا خانهنشین شدهاست. او برای تامین نیازهای خانوادهاش، با دو خواهر خود مصروف خامکدوزی یخن و لباس است.
شبانه اکنون اگر بیوقفه کار کند، با کمک خواهرانش روزانه به طور میانگین تا سهصد روپیه/افغانی درآمد دارد، ماهانه حدود هشت هزار روپیه/افغانی. آنها باید تنها برادر ۴۰ سالهی شان را در تامین هزینههای زندگی یک خانوادهی ۱۲ تنی، کمک کنند. برادر شان «امانالله» در دوران حکومت پیشین در کندک عملیاتی وظیفهی نظامی داشت که پس از به قدرت رسیدن گروه طالبان، اکنون یک دکان خرید و فروش آهنکهنه دارد.
شبانه میگوید که برای تامین مصارف زندگی، به تهیهی صنایع دستی روی آوردهاست. وضعیت فروش نیز ایدهآل نیست. او در خانه کلاه و یخن میدوزد و سپس خودش یا یکی از خواهرانش، محصولات را به دکانداران به قیمت ناچیز میفروشند.
شبانه گفت: «من از گروه طالبان میخواهم که یک بازار ویژه صنایع دستی برای زنان درست کنند، زیرا زنان از وظایف رسمی خود منع شدهاند و گروه طالبان عرصه را برای کار زنان تنگ کردهاند.»
چندی قبل گروه بینالمللی بحران در گزارشی خود گفتهبود که با ممنوعیت کار زنان از سوی گروه طالبان، خانوادههای زیادی نانآور خود را از دست دادهاند.
بیشتر زنان کارگر در بخش تولید صنایع دستی در زابل سرپرستی خانواده را به دوش دارند، یا به تامین بخشی از ضروریات خانواده کمک میکنند.
زر بیبی ۴۰ ساله یکی دیگر از این زنان است. او صاحب دوازده فرزند است. هفت دختر و پنج پسر، سه دخترش ازدواج کردهاند. نُه فرزند قد و نیمقد دیگر که بزرگترین آنها پسر هفده سالهاش است، شاگرد یک تعمیرگاه موتر است. شوهر زر بیبی چهار سال پیش فوت کردهاست.
این زن چهل سالهی زابلی پنج سال میشود که پس از آموزش حرفهی خامکدوزی توسط یکی از موسسات، به این کار روی آوردهاست. او حالا به سختی میتواند خرج زندگیاش را از این راه پیدا کند.
زر بیبی در خانه همراه با دو دخترش کار میکند و سپس محصولات تولید شده را در بازار«لیککو» در شهر قلات، مرکز استان زابل به دکانداران میفروشد.
زر بیبی میگوید، در زمان حکومت جمهوریت مردم بیشتر از تولیدات صنایع دستی استفاده میکردند؛ اما حالا تولیدات او بیشتر اوقات روی دستش میماند. وی افزود: «در خانه نانآور دیگری نداریم. هر روز پنج یا شش جوره لباس زنانه و در ماه حدود بیست کلاه میدوزم. دخترانم هر ماه پنج یخن خامکدوزی میکنند. همه را من به بازار برای فروش میبرم؛ اما حالا با آمدن گروه طالبان، فروش ما بسیار کم شدهاست. مثل گذشته کسی به خریدن این چیزها دل خوش نمیکند.»
سازمان ملل نیز سال گذشته گفته بود که زیر سلطهی طالبان، میزان خود اشتغالی زنان ۲۵ درصد کاهش یافته است. دلیل کاهش به گونه مشخص محدودیت گروه طالبان بر کار زنان خوانده شدهاست.