راسکRASC: جان گودناف، برندهی جایزه نوبل و پیشگام در طراحی و ساخت باتریهای لیتیوم یونی که امروزه در ساخت میلیونها موتر برقی/الکتریکی در سراسر جهان کاربرد دارد، روز یکشنبه ۴ تیر/سرطان، تنها یک ماه مانده به تولد ۱۰۱ سالگیاش درگذشت.
جی هارتزل، رییس دانشگاه تگزاس در آستین، جایی که گودناف به مدت ۳۷ سال عضو هیات علمی آن بود، گفت: «این امریکایی در طول چندین دهه زندگی حرفهای خود در بالاترین سطحها تحقیقات علمی پیشرو بود.»
گودناف ۹۷ ساله بود که به همراه استنلی ویتینگهام بریتانیایی و آکیرا یوشینو جاپانی جایزه نوبل شیمی ۲۰۱۹ را بهخاطر تحقیقات مربوط به باتریهای لیتیوم یونی دریافت کرد و جایگاه مسنترین برندهی جایزه نوبل را به خود اختصاص داد.
آکادمی سلطنتی علوم سویدن در هنگام اعطای این جایزه گفت: «این باتری قابل شارژ، پایه و اساس ساخت لوازم الکترونیکی بیسیم مانند موبایلها و لپتاپها را پایهگذاری کرد. همچنین دنیای بدون سوخت فسیلی را ممکن میسازد، زیرا برای همه چیز، از انرژیدادن به موترهای الکتریکی گرفته تا ذخیرهی انرژی از منابع تجدیدپذیر استفاده میشود.»
در سالهای اخیر، گودناف و تیم دانشگاهیاش همچنین در حال بررسی مسیرهای تازه برای ذخیرهسازی انرژی بودند، از جمله یک باتری شیشهای با الکترولیت حالت جامد و الکترودهای فلزی لیتیوم یا سدیم.
گودناف همچنین اولین طراح کاتدهای لیتیوم آهن فسفات بهعنوان جایگزینی برای کاتدهای گرانقیمت با مواد اولیهی نیکل و کبالت بود. بهگفتهی کارشناسان، مواد بهکار رفته در این کاتدها فراوانتر و پایدارتر است و هزینهی بسیار کمتری دارد.
او در ۲۵ جولای ۱۹۲۲ میلادی در شهر ینا آلمان از پدر و مادری امریکایی به دنیا آمد.
گودناف پس از گرفتن لیسانس ریاضیات از دانشگاه ییل، مدرک ماستری و دکترای فیزیک خود را از دانشگاه شیکاگو دریافت کرد. سپس محقق و رهبر تیم در موسسه فناوری ماساچوست شد و بعد سرپرستی آزمایشگاه شیمی معدنی در دانشگاه آکسفورد را بر عهده گرفت.