راسکRASC: شماری از کارشناسان در واکنش به اظهارات جوبایدن، میگویند که گروه طالبان براساس منافع آمریکا در منطقه عمل میکنند در حالی که تاهنوز شرایط به رسمیت شناختهشدن از سوی جهان را برآورده نکردهاند.
جوبایدن در یک نشست خبری گفت آمریکا به کمک گروه طالبان گروههای تروریستی از جمله القاعده را از بین برده است.
در همین حال، تیم نظارت بر تحریم و پشتیبانی تحلیلی سازمان ملل متحد در گزارش اخیر خود بیان کرده، که القاعده در افغانستان «پناهگاه امن» دارد و «گروه طالبان و القاعده همچنان با هم روابط نزدیک و پایدار دارند.»
بایدن در یک کنفرانس مطبوعاتی به تاریخ ۳۰ جون گفت:« به یاد دارید در مورد افغانستان چه گفتم؟ گفتم القاعده آنجا حضور ندارد. گفتم آنجا حضور ندارد. گفتم از طالبان کمک میگیریم. چه خبر است؟ چه جریان دارد؟ رسانه خود را بخوانید. حق با من بود.»
این گفتههای رییس جمهور آمریکا با واکنشهای زیاد ملی و بینالمللی مواجه شد، بعضیها طالبان را به مثابهی گروه واگنر آمریکا خواندند و بعضیها گفتند که بایدن اشتباه میکند چون القاعده دارای پناهگاه امن در قلب کابل است.
در همینحال، شماری از کارشناسان سیاسی معتقدند که گروه طالبان مصروف فعالیت برای تامین منافع آمریکا و قطع کانال ارتباطی میان آسیای میانه و چین استند.
با این حال مهدی افضلی پژوهشگر مطالعات جنوب آسیا به یک خبرگزاری داخلی گفته که «بدون شک که گروه طالبان یک گروه استخباراتی است و گروههای استخباراتی میتوانند در جنگهای نیابتی مورد استفاده قرار بگیرند. از طرف دیگر این گروه یک گروه ایدلوژیک و مذهبی است و چنین گروههای مذهبی بیشتر در جنگهای نیابتی مورد استفاده قرار میگیرند.»
آقای افضلی اضافه میکند حمایت امروز آمریکا از طالبان هم نشاندهندهی اینست که گروه طالبان در افغانستان توسط آمریکا برای ترتیب و همآهنگی یک پروژه سیاسی امنیتی استخدام شده است.
به گفتهی وی این گروه به عنوان یک بازیگر مهم در منطقه برای منافع آمریکا مصروف فعالیت استند، و این موضوع، موضوع کلیدی است، پروژهای کانال قوشتپه، جابجایی نفوس که در شمال، نشاندهندهی آنست که گروه طالبان برای منافع آمریکا در منطقه نقش بازی میکنند.
از طرف دیگر، محمد باقر محسنی کارشناس مسایل سیاسی معتقد است که تسلط گروه طالبان بر افغانستان در نتیجهی توافقنامهی دوحه انجام شده است اگر این توافقنامه امضا نمیشد تسلط طالبان و خروج نیروهای خارجی یک امر بعید به نظر میرسید.
آقای محسنی میگوید که این گروه از یک طرف، داشتن ارتباط با آمریکا را انکار میکنند و از طرف دیگر خواستار به رسمیت شناختن آمریکا و روابط دو جانبه با این کشور است در حالی که آمریکا و در کل جامعهی جهانی شروطی را برای به رسمیت شناختن طالبان گذاشته است.
آقای محسنی افزوده که در عرصه بینالملل بر اساس کنوانسیونهای بینالمللی یک سلسله نورمها و پرنسیبهای برای حکومتهای سیاسی وجود دارد که باید این شرایط را بپذیرند، مثلاً ایجاد حکومت بر مبنای اراده مردم باشد، که این نورم بینالمللی در افغانستان رعایت نشده است، به همین دلیل موضوع به رسمیت شناختن گروه از سوی آمریکا مشکل خواهد بود.
این در حالی است که از حضور و فعالیت گروههای تروریستی بارها در افغانستان زیر ادارهی گروه طالبان ابراز نگرانی شده بود.