راسکRASC: این دارو که در کوچه و خیابان‌های ایالات متحده آمریکا به «داروی زامبی» و «آرام / tranq [کوتاه شده آرام‌بخش]» معروف است، یک مسکن حیوانی است که باعث ایجاد زخم‌های شدید پوستی می‌شود. فروشندگان مواد مخدر این دارو را با مواد افیونی مخلوط می‌کنند، تا ارزان‌تر به نظر برسد و اثرات مواد خود را طولانی‌تر کنند.
یکی از ماده‌های مخدری که در کشور ایالات متحده آمریکا قربانیان زیادی می‌گیرد، یک داروی بی‌هوشی حیوانی به نام «زایلازین» است. دولت این کشور روز سه‌شنبه طرحی ملی را برای مقابله با اثرهای جدی این دارو به‌راه انداخت.
فنتانیل (که خود ماده‌ای افیونی قدرت‌مند و عامل دو سوم از ۱۱۰ هزار مرگ ناشی از مصرف بیش از حد یا «اُوردوز» در سال ۲۰۲۲ میلادی است)، در صورت ترکیب با زایلازین می‌تواند مهم‌تر عمل کند.
راهول گوپتا، مدیر دفتر سیاست ملی کنترل مواد مخدر کاخ سفید در ماه آوریل میلادی هش‌دار داد که فنتانیل حاوی زایلازین یک «تهدید در حال ظهور» برای سلامت عمومی آمریکایی‌هاست.
زایلازین ماده موثر یک داروی دام‌پزشکی به نام ( XylaMed) است که در سال ۱۹۷۲ میلادی به عنوان داروی مسکن و آرام‌بخش حیوانات به تایید سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا رسید، اما هیچ‌گاه برای مصارف انسانی توصیه نشده‌است.
موارد آزمایش‌گاهی شناسایی‌شده زایلازین در سراسر ایالات متحده آمریکا بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ میلادی افزایش داشته و مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد این داروی بی‌هوشی دام‌ها در جنوب ایالات متحده ۱.۱۲۷ درصد افزایش داشته‌است.
به گفته گوپتا، از زمانی که این دارو در ماه آوریل میلادی به عنوان یک تهدید نوظهور در آمریکا اعلام شد، نشانه‌های مصرف این دارو در تمام نقاط آمریکا شناسایی شده‌است.
گوپتا در این زمینه خاطر نشان کرد که «اگر فکر می‌کردیم فنتانیل خطرناک است، ترکیب فنتانیل با زایلازین حتی کشنده‌تر است.»
بر اساس گزارش مرکز آمریکایی کنترل و پیش‌گیری از بیماری‌ها، این آرام‌بخش با ۱۱ درصد مرگ و میرهای ناشی از مصرف بیش از حد در سال گذشته میلادی مرتبط بوده‌است.
مصرف این ماده در سال ۲۰۲۲ میلادی به بیش‌ترین میزان خود رسید و دولت آمریکا را بر آن داشت تا در روز سه شنبه۲۰ تیر/سرطان از طرحی برای کاهش مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد این ماده رونمایی کند.
این طرح – که شامل مصرف دام‌پزشکی نمی‌شود – شامل شش رکن اساسی از جمله گرفتن‌آزمایش، جمع‌آوری داده‌ها، پیش‌گیری مبتنی بر شواهد و کاهش آسیب، کاهش عرضه، برنامه‌ریزی و تحقیق است.
عوارض مصرف این دارو چیست؟
سوداگران مواد مخدر برای افزایش سود خود، فنتانیل را با زایلازین مخلوط می‌کنند، تا میزان فنتانیل مورد استفاده در مخلوط را کاهش دهند.
علاوه بر این‌ها زایلازین اثر مخدر را طولانی‌تر می‌کند. عوارض جانبی زایلازین به خودی خود جدی است و شامل زخم‌های پوستی، زخم و نکروز یا همان مردن نسج‌های زنده می‌شود و حتی ممکن است منجر به قطع عضو شود. این دارو هم‌چنین می‌تواند باعث ایست تنفسی شود.
از آن‌جایی که زایلازین یک ماده شبه افیون نیست، درمان‌های معکوس‌کردن اثرهای مصرف بیش از حد فنتانیل را نیز پیچیده می‌کند. به عنوان مثال، داروی «نارکان / Narcan» حاوی ماده موثره «نالوکسان» است که در معکوس‌کردن اثرات مصرف بیش از حد مواد مخدر بسیار موثر است، حال آن‌که با واردشدن «داروی زامبی» به این معادله، نالوکسان نیز اثرات خود را از دست می‌دهد. به منظور افزایش دست‌رسی به داروهای نجات‌دهنده، سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا در ماه مارچ میلادی فروش بدون نسخه نالوکسان را تایید کرد.
طرحی که روز سه شنبه اعلام شد شامل آموزش متخصصان حوزه بهداشت و درمان در مورد نحوه درمان و ترک اعتیاد به زایلازین و هم‌چنین رسیدگی به آسیب‌های پوستی ناشی از آن نیز می‌شود.
علاوه بر این‌ها، مقابله با واردات غیرقانونی این داروی حیوانی از چین و مکزیک، و هم‌چنین یافتن جای‌گزین‌هایی برای داروی نالوکسان که بتواند بر زایلازین هم اثربخش باشد در دستور کار قرار می‌گیرد.
ریشه‌های بحران مصرف فنتانیل در آمریکا به دهه ۱۹۹۰ میلادی برمی‌گردد، زمانی که شرکت‌های دارویی مانند «پوردو» بازار را با مسکن‌هایی به نام Oxycontin اشباع کردند. فنتانیل، دارویی است که در دهه ۱۹۶۰ میلادی اختراع شد و انقلابی در بی‌هوشی ایجاد کرد.
ایالات متحده آمریکا از طرح مبارزه با مواد مخدر نو ظهور رونمایی کرد
