نویسنده: دکتر ارسلان مبارز
درآمد
در سال ۶۱ هجری قمری امام حسین (ع) نوهی رسولالله با خانواده و ۷۲ تن از یاران باوفایش در دشت کربلای عراق توسط حکومت بیدادگر آن زمان بهگونهی سفاکانه به شهادت رسیدند. مسلمانان بهطور عام، و شیعیان بهگونهی خاص از این واقعهی المناک همهساله گرامیداشت بهعمل میآورند. گروه طالبان در تابستان۱۴۰۰ هنگامی وارد کابل شدند که مردم درحال برگزاری مراسم سوگواری حسینی بودند. بهرغم نگرانی و هراسی که از نحوهی برخورد آنان با عزاداران وجود داشت، تعامل جنگجویان طالبان با سوگواران تا حدودی معتدل بود. سال بعدش نیز محرم با آرامش نسبی سپری گردید. اما ایام عزاداری امسال متفاوت از دو سال گذشته، حاوی وضع محدودیتها، توهین و تحقیر، ضرب و شتم و حتا سلاخی عزاداران بود.
عزاداران حسینی در سراسر کشور بهویژه کابل، غزنی و مزارشریف باتحمل سختیها و قربانیهای فراوان از جمله از دستدادن عزیزان خویش محرم را پاس داشتند و ۱۳روز سوگواری کردند. پایینکشیدن پرچمهای مزین با نام امام حسین (ع) و سایر شهدای کربلا، قطع برق، اینترنت و شبکههای مخابراتی، بستن درهای سقاخانهها که برای مردم خدمات ارایه مینمودند؛ عدم اجازهی سوگواری به برخی تکایا و مساجد، ضرب و شتم عزاداران، تعیین محدودیت زمانی، برهمزدن شماری از مراسم حسینی، بازداشتها و مسدود نمودن مسیرها از عمدهترین قیودات خصمانهی گروه طالبان افراطی در محرم امسال بودهاند. گروه طالبان، افزون بر محدودیتهای متذکره در شهر غزنی با قساوت تمام بالای عزاداران حسینی که زنان و کودکان نیزحضور داشتند، تیراندازی نمودند که بر اثر این یورش پنجنفر بشمول یک خانم و دو کودک به شهادت رسیدند و بیش از۵۰ نفر دیگر زخم برداشتند. همچنان این گروه، با صدور اعلامیهای، بهگونهی بیشرمانه مردم عزادار را آشوبگر خطاب نمودند و مدعی شدند که افراد مسلح در صفوف آنان وجود داشتهاند، در صورتی که حقیقت در پرتو ویدیوهای ضبط شده وسایر شواهد روشن است.
گروه طالبان افزون بر تبهکاری که در قلعهی شهادهی غزنی متقبل شدند، در غرب کابل نیز ضمن اعمال محدودیتها، بر مردم عزادار شلیک نمودند که شماری از جوانان زخم برداشتند. علاوه برآن، طالبان عملا مانع برگزاری مراسم شمعافروزی که بهمناسبت شام غریبان همهساله تدویر میابد شدند. در شهر مزارشریف نیز طالبان در جادهی شهید مزاری و برخی نقاط دیگر شهر سوگواران حسینی را مورد توهین و تحقیر و لت وکوب قرار دادند. رفتار خشن وکشتار بیرحمانهی طالبان در ماه محرم امسال، مردم را نسبت به آینده به شدت نگران کرده است.
برخیها معتقداند که در صورتی تحکیم بیشتر رژیم سرپرست طالبان، محدودیتهای بیشتر و بیسابقه نسبت به برگزاری مناسک مذهبی شیعیان وضع و اعمال خواهد گردید. گروه طالبان در دوسالی که بر مردم افغانستان حکمرانی میکنند، کوچکترین اعتناء به ارزشهای انسانی و بشری نداشتهاند. از یکطرف ارزشهایی که در فصل جدید افغانستان قدبرافراشته بودند، همه نابود شدند و از سویی دیگر فقر و تنگدستی بیداد میکند تا حدی که مردم به مثابهی زندگان متحرک شدهاند.
نتیجه
به باور من، مردم افغانستان تا امروز از سر ناگزیری با هرگونه چالش و فشارهای فزایندهی گروه طالبان کنارآمدند، اما بازی با آموزههای دینی-مذهبی بهویژه ارزشهای مکتب امام حسین (ع) که مکتب آزادگی و استبدادستیزی است، برای گروه طالبان شدیدا پرمخاطره و دردسرساز خواهد بود. ممکن است جنگجویان این گروه افراطی حساسیت این مساله را درک نکنند، اما بزرگان آنان بهخوبی متوجه هستند. بهدلیل حساسیت مساله بود که بعد از حوادث روزهای عزاداری، بلافاصله هیاتی از سوی دفتر نخستوزیری طالبان با شورای علمای تشیع دیدارکردند و گفتند که رخدادهای روزهای محرم، برخوردهای شخصی بوده و موضع امارت اسلامی نیست. بهنحوی خودشان را تبرئه کردند. اما اگر ایدیولوژیبازی با ارزشهای محرم و عاشورای حسینی در میان شیعیان تقویت و تسریع یابد، روند فراهمسازی بسترهای نافرمانی و ایستادگی را جدا تسریع خواهد نمود.
بیشتر بخوانید:
گروه طالبان کاروان عزاداران محرم را در استان غزنی تیرباران کردند