خبرگزاری راسک: سازمان گزارشگران بدون مرز (RSF) با نشر گزارشی تازه در مورد وضعیت خبرنگاران و رسانههای افغانستان پس از تسلط دوبارهی گروه طالبان بر افغانستان میگوید که در دو سال اخیر رسانههای این کشور با نابودی مواجه شدهاند.
این سازمان گفتهاست که پس از بازگشت گروه طالبان به قدرت در افغانستان در ماه اگست ۲۰۲۱ میلادی، از جمله نزدیک به هشت هزار خبرنگار افغانستانی، کشور و شغل خود را ترک کردهاند.
سازمان گزارشگران بدون مرز گفتهاست: «پس از ۱۵ اگست ۲۰۲۱، بیش از ۸۰ درصد از خبرنگاران زن در افغانستان شغل خود را ترک کردند و نزدیک به ۱۲ هزار خبرنگار زن و مرد که در سال ۲۰۲۱ در این کشور کار میکردند، بیش از دو سوم آنها مسلک خود را ترک کردهاند. در دو سال گذشته رسانهها با نابودی مواجه شدهاند.»
با وجود اقدامهای گروه طالبان برای سرکوب خبرنگاران و رسانهها، این گزارش به تداوم تلاشهای خبرنگاران افغانستان در داخل و خارج از کشور، برای ادامه فعالیت رسانههای آزاد، در افغانستان نیز اشاره کردهاست.
یک خبرنگار زن در کابل که هنوز با یک تلویزیون کار میکند، گفتهاست: «وضعیت هر روز بدتر میشود، من بارها از حق پوشش خبری وقایع محروم شدهام، چون من یک زنم!»
او که نامش در گزارش ذکر نشدهاست، گفتهاست که به عنوان یک خبرنگار باید به هر کاری که انجام میدهد، دو بار در مورد پیامد آن فکر کند.
این خبرنگار زن با بیان اینکه هر بار که در تلویزیون جلوی کمره میایستد، باید ماسک بزند، گفت: «خبرنگاران زن نمیتوانند با مردان در برنامههای بحث خبری شرکت کنند و نمیتوانند از مردان سوال بپرسند و به همین دلیل بسیاری از زنان خبرنگار مجبور شدند که وظیفههای شان را ترک کنند. بسیاری تصمیم گرفتند که بخشهای خبری رسانهها را ترک کنند و به جای این که پشت میزهای خود در دفترهای شان محبوس شوند، بهتر است در خانه بمانند.»
سازمان گزارشگران بدون مرز، بسته شدن تلویزیون و رادیوی «همیشه بهار» توسط مقامهای محلی گروه طالبان در استان ننگرهار را نمونه اخیر در این زمینه ذکر کرده و گفتهاست که گروه طالبان این رسانهها و فرستنده رادیو «جوانان» را بر اساس «قانون شریعت» بستهاند.
در این گزارش همچنان آمدهاست که از جمله ۵۴۷ رسانهای که در سال ۲۰۲۱ میلادی فعالیت داشتند، اکثر آنها اکنون بسته شدهاند.
سازمان گزارشگران بدون مرز، با استناد به آمار انجمن خبرنگاران مستقل افغانستان، گفتهاست که از ۱۵۰ تلویزیون اکنون ۷۰ شبکه فعال است، از ۳۰۷ رادیو، ۱۷۰ رادیو نشرات دارند و همچنان از جمله ۳۱ خبرگزاری، ۱۸ خبرگزاری فعالیت دارند.
در این گزارش، به نقل از ظریف کریمی، مدیر دفتر حمایت از رسانههای آزاد افغانستان، گفته شدهاست که بیشتر رسانههای محلی آسیب دیدهاند.
در این گزارش یکی از مسوولان جنوب آسیا در سازمان گزارشگران بدون مرز، به اقدامهای مخرب گروه طالبان علیه رسانهها اشاره کرده و گفتهاست که مبارزات و تلاشهای روزانه خبرنگاران در داخل و خارج از افغانستان سبب شده که شعله رسانههای آزاد در این کشور روشن بماند.
این مقام گفت: «گزارشگران بدون مرز در کنار آنها ایستاده و به آنها کمکهای فوری فراهم میکند و برای ایجاد یک خبرنگاری جدید، آزاد و مستقل در افغانستان به آن ها را کمک میکند.»
سازمان گزاشگران بدون مرز در این گزارش گفتهاست که در سال ۲۰۲۲ میلادی دفتر بینالمللی بخش حمایت از روزنامهنگاران این سازمان از درخواست روادید/ویزای ۸۶ خبرنگار افغانستانی که قصد پناهندگی به کشور سوم را داشتند، حمایت کردهاست.
این سازمان گفتهاست که از جنوری ۲۰۲۳ میلادی تا اکنون ۸۹ درخواست این چنینی را حمایت کردهاست.
سازمان گزارشگران بدون مرز گفتهاست: «حمایت از درخواستهای پناهندگی سیاسی ادامه دارد. در سال ۲۰۲۲، ۳۶ کارمند حرفهای رسانهای مورد حمایت قرار گرفتند و از ابتدای سال ۲۰۲۳، چنین حمایتی به ۱۵ تن دیگر فراهم شد.»
همچنان به منظور حمایت از خبرنگاران در معرض تهدید، گزارشگران بدون مرز حمایتهای مالی را در قالب کمکهای نقدی به ویژه برای رفع نیازهای فوری آنها، به خبرنگارانی که در یک کشور سوم ساکن میشوند، نیز ارایه میکند.