خبرگزاری راسک: تنش بر سر حق‌آبه‌ی رود هیرمند، داغ‌ترین مساله میان گروه طالبان و جمهوری اسلامی ایران بوده که دست‌کم در جریان سال جاری بارها منجر به تنش لفظی و تیرگی روابط میان ایران و گروه طالبان شده و در موردی هم رییس‌جمهور آن کشور با لحن هشدارآمیز از گروه طالبان خواست تا متعهد به این معاهده‌ی تاریخی باشند.
در تازه‌ترین مورد روزنامه‌ی هم‌میهن چاپ ایران، بحران آب در سال جاری در این‌کشور را جدی دانسته و نوشته است، اگر گروه طالبان حق‌آبه را ندهند، ممکن است ایران اقدام نظامی کند، اما در مقابل گروه طالبان سخن از نیروی انتحاری می‌زنند.
این روزنامه در مطلبی زیر نام «خطر گروه طالبان را جدی بگیریم»، گروه طالبان را خطر به ایران دانسته و هشدار داده است که این گروه باید جدی گرفته شوند؛ چون براساس نوشته‌ی این روزنامه گروه طالبان متفاوت‌تر از سال ۱۳۷۷ استند، زیرا بعد از خروج آمریکا و از هم‌پاشیدن ارتش افغانستان رقم بسیار بالایی اسلحه در افغانستان به‌جا گذاشته شده‌‌است.
در همین حال اکبر مختاری، کارشناس ارشد روابط بین‌الملل در مصاحبه با این روزنامه افزوده است: «امروز در نزدیک‌ترین کشور هم‌سایه‌مان افغانستان حکومتی سرکار آمده است که می‌تواند بزرگ‌ترین چالش امنیتی را برای ایران امروز درست کند، گروه طالبان امروز، با طالبان سال ۱۳۷۷ تفاوت‌هایی دارد؛ اما این تفاوت‌ها نه از جنبه‌ی مثبت بلکه از بُعد خطرات امنیتی بیش‌تر است.»
این روزنامه تاکید کرده است: «دیگر احمدشاه مسعودی در پنجشیر نیست که به کمک آن، ایران در صورت نیاز گروه طالبان را از پیش‌روی بیش‌تر باز دارد.»
این در حالی است که تنش‌ها بر سرحق‌آبه میان گروه طالبان و جمهوری اسلامی در این اواخر بالا گرفته و هم‌واره گروه طالبان در واکننش به سخنان هشدارآمیز و تُند ایران گفته‌اند که در رود هیرمند آب نیست؛ اما طرف ایران این ادعای گروه طالبان را رد کرده و گفته‌اند آب به اندازه‌ی کافی وجود دارد.
پیش از این خبرگزاری «بلومبرگ» گزارش داده بود که گروه طالبان در پی تهدید رییس‌جمهور ایران در پیوند به حق‌آبه‌ی هیرمند «هزاران نیرو و صدها بمب‌گذار انتحاری» را به نزدیکی مرز این‌کشور فرستاده‌اند.
خبرگزاری بلومبرگ هفته‌ی گذشته ۱۵مرداد/اسد به نقل از منابع اطلاعاتی خود در افغانستان مدعی شده بود که با وجود فروکش‌کردن تنش آبی میان جمهوری اسلامی و گروه طالبان، هم‌چنان با وجود تماس‌های دیپلماتیک، این‌گروه برای جنگ آماده شده‌اند.
بلومبرگ که یک خبرگزاری آمریکایی است در این گزارش نوشته بود که هزاران نیروی مسلح گروه طالبان هم‌راه با صدها بمب‌گذار انتحاری به اضافه‌ی صدها وسیله‌ی نقلیه‌ی نظامی و تجهیزات جنگی ساخت آمریکا که برای گروه طالبان رها شده به نزدیکی مرز ایران منتقل شده‌اند.
تنش‌ها میان گروه طالبان و جمهوری اسلامی ایران زمانی شدت گرفت که ابراهیم رییسی، رییس‌جمهور ایران به گروه طالبان هشدار داده بود که به توافق ۱۳۵۱ درباره‌ی استفاده‌ی مشترک از آب رود هیرمند پابند باشند و «حق مردم سیستان و بلوچستان را بدهند، در غیر این‌صورت گله نکنند که به ما گفته نشد.»
قبل از این روزنامه‌ی جمهوری اسلامی نیز در پیوند به ۲۵مین سال‌گرد کشتن دیپلمات‌ها و یک خبرنگار این کشور از سوی گروه طالبان در استان بلخ نوشته بود: «اعتماد به گروه طالبان و توسل به سیاست تطهیر در دوسال گذشته، نتیجه‌ی مثبتی نداشته بلکه سرتاسر به زیان ایران بوده است.»
این روزنامه طالبان را گروه تروریستی خوانده و نوشته است که در دوسال گذشته جامعه‌ی جهانی حکومت گروه طالبان را به‌رسمیت نشناخته و مردم افغانستان نیز به این گروه مشروعیت قایل نیستند.
به نوشته‌ی روزنامه‌ی جمهوری اسلامی در دوسال اخیر دولت‌های منطقه به‌ویژه کشورهای هم‌مرز افغانستان و هم‌چنین روسیه هشدار داده و گفته‌اند که سلطه‌ی گروه طالبان بر افغانستان این‌کشور را به لانه‌ی تروریسم و تهدید جدی علیه منطقه تبدیل کرده است، اما مقام‌های جمهوری اسلامی این هشدارها را جدی نگرفته‌اند. این روزنامه مقام‌های جمهوری اسلامی را در تحلیل وقایع منطقه و راهبرد آمریکا در افغانستان مرتکب خطای بزرگ دانسته و نوشته است، آن‌ها باید این واقعیت تلخ را هم‌واره در ذهن خود داشته باشند که علی‌رغم تمام امتیازاتی که به گروه طالبان داده‌اند این گروه تروریستی حتا به یکی از وعده‌های خود عمل نکرده‌اند.
این روزنامه خطاب به مقام‌های ایرانی نوشته است: «گروه طالبان امروز همان است که در ۱۷مرداد/اسد ۱۳۷۷ دیپلمات‌ها و خبرنگار ایرانی را به شهادت رساندند، با این تفاوت که امروز چهره‌ی واقعی مزدور آمریکا بودنش از هر زمان دیگری آشکارتر شده است.»
به نوشته‌ی این روزنامه‌ی ایرانی، گروه طالبان حق‌آبه به ایران نداده، «ستیزه علیه فقه جعفری و شیعیان و هزاره‌ها را متوقف نکرده و دست از تبعیض حقوق مردم افغانستان برنداشته‌اند.»
در همین حال پیرمحمد ملازهی، کارشناس ایرانی مسایل مرتبط به افغانستان، گروه طالبان را ترکیبی از پشتونیزم، مکتب هندی و گرایش‌های خاورمیانه‌ای سلفی خوانده‌است.
این کارشناس مطرح ایرانی در ادامه گفته است، آمریکا دولت پیشین افغانستان را سرنگون نموده و قدرت را به دست گروه طالبان تسلیم کرد.
ملازهی در گفت‌وگو با پایگاه خبری انتخاب در رابطه به انگیزه‌ی جنگ گروه طالبان با ایران و سرکشی آنان از پرداخت حق‌آبه‌ی هیرمند گفته‌است: «گروه طالبان تنها نیست، در معامله‌ای که در دوحه صورت گرفت، صحبت از ۴۰۰ صفحه مذاکرات است که تنها ده صفحه‌ی آن منتشر شده است و ۳۹۰ صفحه مذاکرات آمریکا با گروه طالبان محرمانه باقی مانده است.»
هرچند این کارشناس ایرانی به ۳۹۰ صفحه‌ی پنهانی معاهده‌ی دوحه میان آمریکا و گروه طالبان توضیحات نداده است اما ناامن‌ساختن جمهوری اسلامی و گسترش تروریسم در مرزهای این‌کشور می‌تواند بخشی از توافقات میان گروه طالبان و آمریکا باشد. این کارشناس ایرانی هم‌چنان گفته است داعش و گروه طالبان از لحاظ ایدیولوژیک دو جریان به یک‌دیگر نزدیک‌اند.»
پیرمحمد ملازهی، کشورش را به عدم اتخاذ سیاست روشن در خصوص گروه طالبان انتقاد کرده گفته‌است، مشکلات مرزی و حق‌آبه‌ی هیرمند اساسی‌ترین مشکل میان گروه طالبان و جمهوری اسلامی است.
به گفته‌ی او: «گروه طالبان انگیزه‌ی جنگ دارند و اگر سیاست آمریکا به سمت حمله‌ی نظامی به ایران بچرخد در آن صورت اختلافات مرزی، مسایل عقیدتی و حق‌آبه‌ی هیرمند می‌تواند میان گروه طالبان و جمهوری اسلامی تبدیل به جنگ شود.»
رسانه‌های ایرانی در حالی از بررسی اقدامات نظامی علیه گروه طالبان از سوی این کشور خبر داده‌اند که تنها در جریان چهار ماه نخست سال جاری تنش‌های مرزی میان این گروه و مرزبانان ایرانی منجر به درگیری‌های نظامی شده که هردو طرف تلفاتی را متقبل شدند.
