خبرگزاری راسک: زمین‌لرزه‌ی مدحش هرات که بربنیاد آمارهای ارایه‌شده و در حال تغییر، دست‌کم نزدیک به‌سه‌هزارکشته و پانزده‌هزار مجروح تا حال برجای گذاشته‌است، مردم افغانستان را در سوگ‌نشانده و شهروندان کشور در کنار نهادهای مددرسان، کمپاین‌هایی را برای جمع‌آوری پول و مواد مورد نیاز به‌فاجعه‌زدگان هراتی در استان‌های مختلف کشور آغاز کرده‌اند.
براساس یافته‌های خبرگزاری راسک، روند جمع‌آوری کمک‌های بشردوستانه برای زلزله‌زدگان هراتی از روز دوشنبه، ۱۷ میزان/مهر، به‌طورهم‌زمان در استان‌های کابل، لوگر، کنر، نورستان، خوست، غزنی، ارزگان و قندهار توسط جوانان و مردم این استان‌ها آغاز‌شده و کمک‌های جمع‌آوری‌شده‌ی مردمی از استان‌های غور، بادغیس و فراه نیز به‌هرات رسیده‌اند.
در کنار جوانان، برخی از چهره‌‌های ورزشی، کسبه‌کاران و امامان مساجد نیز به‌این حرکت جمعی و هم‌دلی با زلزله‌زدگان هراتی پیوسته‌اند. یکی از اعضای تیم ورزش افغانستان گفته‌است: «تمام هزینه‌های یک مسابقه‌ی خود را بهزلزلهزدگان استان‌های هرات، بادغیس و فراه اهدا خواهم کرد و به‌زودی یک کمپاین جمع‌آوری کمک مالی راه‌اندازی خواهیم کرد و از کسانی‌که می‌توانند از مردم آسیب‌دیده حمایت کنند، دعوت به‌عمل می‌آورم.»
در همین حال، شماری از شهروندان کشور که خود نیز وضعیت اقتصادی خوبی ندارند با کمک بهزلزلهزدگان استان هرات گفته‌اند، فاجعه‌ی بزرگ انسانی در استان هرات آنان را به‌شدت اندوه‌گین ساخته و کمک به‌آنان را وظیفه‌ی انسانی، اخلاق و اسلامی خویش می‌دانند. احمدنایب عیار، یکی از کمک‌کنندگان در کابل گفته‌است که مسلمانان همه برادراند و درد یک مسلمان درد تمام مسلمانان است و مردم داغ‌دیده‌ی هرات برادران ما استند که ما نیز خود را در این غم بزرگ و جان‌کاه شریک می‌دانیم. اوهم‌چنان گفته‌است، تا جایی‌که توانسته به‌صندوق امدادی برای زلزله‌زدگان هرات کمک کرده و دوستان دیگرش را نیز برای کمک به‌خانواده‌های زلزله‌زده با خود آورده‌است. به‌گفته‌ی او، ثروت‌مندان و تاجران کشور باید به‌مردم داغ‌دیده‌ی هرات، بادغیس و فراه کمک کنند، ثروت‌مندان افغانستانی که در هرگوشه‌ای از جهان قرار دارند نیز باید مسوولیت خود را در برابر این فاجعه‌زدگان انجام دهند.
در سوی دیگر، شماری از تاجران ملی و سرمایه‌داران افغانستانی با ابراز هم‌دردی بهزلزلهزدگان هراتی روند کمک‌رسانی به‌این فاجعه‌زدگان را آغاز کرده‌اند. میرویس عزیزی، یکی از تاجران و سرمایه‌داران افغانستانی گفته‌است ۲۰۰ میلیون روپیه‌ی‌کابلی/ پول رایج در افغانستان، به‌این زلزله‌زدگان کمک می‌کند. او گفته‌است، برای هم‌کارانش در کابل وظیفه داده‌است تا به‌صورت فوری در زمینه‌ی انتقال پول و کمک بهزلزلهزدگان در هرات اقدام کنند.
تصاویر منتشرشده پس از سه شبانه‌روز از شهرستان‌های زنده‌جان و کرخ استان هرات نشان می‌دهند که روستاهای این شهرستان‌ها کاملا تخریب شده و مردم محل هم‌چنان در جست‌وجوی عزیزان خود در زیر آوارهای خانه‌های عمدتا گِلی هستند.
جمعیت هلال‌احمر افغانستان نیز گفته‌است که مشاهدات میدانی آن‌ها نشان می‌دهد که وضعیت در محل فاجعه بدتر از آن چیزی است که در ابتدا تصور می‌شد. روستاها فروریخته و بسیاری از ساکنان هنوز در زیر آوارها مدفون هستند.
در سوی دیگر، مردم محل با انتقاد از کندی عملیات نجات و نرسیدن به‌موقع کمک‌های داخلی و نهادهای بین‌المللی‌گفته‌اند، آنان با دستان خالی عزیزان‌شان در زیر آوارها جست‌وجو می‌کنند.
در همین حال پزشکان در بیمارستان‌های استان هرات از نبود امکانات لازم خبرداده، می‌گویند بیمارستان هرات ظرفیت رسیدگی به‌مجروحان این فاجعه‌ی بزرگ را ندارد. سحر حیدری، یکی از پرستاران در بیمارستان حوزه‌ای هرات از کمبود جا برای مصدومان زمین‌لرزه‌ی اخیر در این بیمارستان سخن گفته‌است. او هم‌چنان گفته‌است که داروی کافی و مورد نیاز برای مصدمان این فاجعه در بیمارستان وجود ندارد.
در سوی دیگر، نمایندگی‌های افغانستان در خارج از کشور خواستار ارسال فوری کمک‌های بین‌المللی بهزلزلهزدگان هرات شده‌اند. شورای هم‌آهنگی نمایندگی‌های افغانستان در اعلامیه‌ای از کشورها و نهادهای بین‌المللی تقاضای ارسال کمک‌های فوری بهزلزلهزدگان استان هرات کرده‌اند.
این شورا که متشکل از شماری از نمایندگی‌های افغانستان عمدتا در کشورهای اروپایی است، تا هنوز به‌گروه طالبان واگذار نشده‌اند، در بیانیه‌ای گفته است، وضعیت در مناطق «بحرانی» و دامنه‌ی نیازمندی مردم محل در استان هرات گسترده‌تر است. در این بیانیه هم‌چنان گفته شده‌است: «ما از جامعه‌ی بین‌المللی می‌خواهیم در مساعی بشردوستانه از جمله تامین سرپناه، تجهیزات طبی، غذا و آب آشامیدنی بهزلزلهزدگان استان هرات کمک کنند.» پیش از این کمیته‌ی بین‌المللی صلیب سرخ خواستار هم‌بستگی جهانی در کمک‌رسانی با مردم زلزله‌زده در هرات شده‌است.این کمیته در بیانیه‌ی کوتاهی گفته‌است: «ما از جامعه‌ی جهانی می‌خواهیم که هم‌بستگی خویش را با مردم هرات نشان داده و از تلاش‌های امدادرسانی پس از زمین‌لرزه در افغانستان حمایت کنند.» کمیته‌ی صلیب سرخ جهانی گفته‌است، تیم‌های واکنش اضطراری ما به‌طور خستگی‌ناپذیر برای ارایه‌ی کمک‌های فوری کار می‌کنند.
در همین حال برخی از کشورها از جمله ایران، ترکیه و پاکستان از رسیدن مواد کمکی عاجل آنان بهزلزلهزدگان هرات خبرداده و کشورهای مانند آمریکا، چین و آلمان نیز برای کمک به‌این فاجعه‌زدگان ابراز آمادگی کرده‌اند. وزارت خارجه‌ی آلمان با نشر بیانیه‌ای گفته است، این‌کشور پنج میلیون یورو به‌آسیب‌دیدگان زلزله‌ی اخیر در استان هرات کمک می‌کند. وزیر خارجه‌ی کانادا نیز اعلام کرده‌است که کشورش در رابطه به‌کمک به‌آسیب‌دیدگان زمین‌لرزه‌ی هرات آماده‌ی حمایت از مردم افغانستان است.
در سوی دیگر، گروه طالبان پس از انتقادهای شدید مردمی مبنی بر تاخیر در کمک‌رسانی بهزلزلهزدگان فاجعه‌ی هرات اعلام کرده‌اند که یک کمیسیون مشترک ادارات دولتی خویش را برای کمک‌رسانی بهزلزلهزدگان هرات ایجاد نموده‌اند تا کار کمک‌رسانی را به‌گفته‌ی آنان پس از سه روز به‌گونه‌ی فوری آغاز کند.
در خبرنامه‌ی این‌گروه گفته شده‌است که این کمیسیون متشکل از ادارات حکومتی آنان به‌ریاست شرف‌الدین مسلم، معاون وزارت انکشاف دهات و اعضای آن به‌شمول نمایندگان اداره‌ی امور رسیدگی به‌حوادث، وزارت‌های دفاع داخله، صحت عامه و نمایندگان جمعیت هلال‌احمر افغانستان ایجادکرده‌اند که براساس اطلاعات نشرشده، صد میلیون روپیه‌ی کابلی/پول رایج در افغانستان را نیز برای رسیدگی به‌آسیب‌دیدگان کمک کرده‌اند.
براساس آخرین آمارهای منتشرشده تا شام سه‌شنبه از سوی منابع مردمی در هرات، نزدیک به‌سه‌هزار تن در این فاجعه تا حال جان باخته‌اند که بیش‌ترین قربانیان آن زنان، کودکان و سال‌مندان بوده‌اند. به‌گفته‌ی منابع محلی، اکثریت مردان این منطقه هنگام زمین‌لرزه بیرون از منزل و مشغول کار بوده‌اند.
در همین حال خانواده‌های جان‌باختگان این فاجعه با انتقاد از گروه طالبان و سازمان‌های مددرسانی گفته‌اند: «اگر امدادرسانان برای کمک و نجات ما زودتر می‌آمدند، اعضای خانواده‌های ما زنده بیرون‌کشیده می‌شدند و حال در کنار ما می‌بودند.»
منابع مردمی، یکی از دلایل عمده‌ی افزایش آمار قربانیان این روی‌داد را نبود وسایل کافی و پرسونل فنی برای نجات گیرماندگان از زیر آوارها خوانده و گفته‌اند، گروه طالبان در عرصه‌ی نجات جان مردم در این فاجعه سهل‌انگاری و بی‌توجهی کرده‌اند.
