برگردان‌کننده: عظیم‌الله ورسجی
با نزدیک‌شدن انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، اعتبار این کشور در عرصه‌ی بین‌المللی، از اکراین تا غزه تیره و تاریک به نظر می‌رسد. پیرامون شکست و دست‌آوردهای سیاست خارجی جو بایدن رییس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا، «اما اشفورد» روزنامه‌نگار، ستون‌نویسِ فارین‌پالیسی و عضو ارشد برنامه‌ی استراتژیک بازسازی ایالات متحده آمریکا در مرکز استیمسون با «متیوکرونیگ» یکی از ستون‌نویسان فارین‌پالیسی، معاون رییس و مدیر ارشد مرکز استراتژی و امنیتی اسکوکرافت شورای آتلانتیک به تاریخ ۱۵ دسامبر ۲۰۲۳، دیدگاه‌شان را پیرامون سیاست بایدن در ۲۰۲۳ چنین ابراز داشتند:
اما اشفورد: آقای مت رخصتی خوب داشته باشید. در حالی‌که ما به رخصتی سال نو میلادی رفته و همه واشنگتن را ترک می‌نمایند، ولی بحران‌های جهان بدون درنظرگرفتن آن هم‌چنان ادامه دارد. ما امسال بحث‌های زیادی داریم که باید به آن بپردازیم. گفت‌وگوی جدی میان کاخ سفید و جمهوری‌خواهان کنگره در باره‌ی کمک به اکراین و کشتار غزه، تنها نمونه‌ی از آن‌ها هستند. باور این واقعا سخت است بپذیریم که عنوان ستون ما در دسامبر گذشته چنین بود: «آیا ۲۰۲۳ نسبت به ۲۰۲۲، بیش‌تر صلح‌آمیز خواهد بود؟»
متیوکرونیگ: بلی، فکر می‌کنم پاسخ به این پرسش به‌طور مشخص «نه» است. جنگ روسیه در اکراین هم‌چنان ادامه دارد. من فکر نمی‌کنم که هر یکی از ماها سال گذشته، در زمان مشابه جنگ بزرگ اسرائیل و حماس و ادامه‌ی تهدید در حال افزایش چین را در اقیانوس هند و آرام، شاهد باشیم.
اما اشفورد: چنین به نظر می‌رسد که آمریکا در پایان سال ۲۰۲۳، دامن‌گیری بحران خاور میانه شده و نمی‌تواند روی چین تمرکز نماید؛ پس مسلماً سیاست خارجی آمریکا بار دیگر با یک آزمون بزرگ روبه‌رو است.
متیو کرونیگ: طوری‌که سال گذشته انجام دادیم، فکر می‌کنم شاید منطقی باشد که به روی‌دادهای مهم سال نگاه کنم. به نظر شما پراهمیت‌ترین روی‌داد سیاست خارجی ۲۰۲۳ چه بوده‌است؟
اما اشفورد: روی‌دادها به اندازه‌ای گسترده هستند که گزینش آن‌ها دشوار است. جنگ در غزه اغواکننده است و به همه یاداوری می‌کند که درگیری میان اسرائیل و فلسطین را نمی‌توان به سادگی حل کرد.
اما من هم‌چنان به این باور هستم که سیاست دولت جو بایدن در مورد چین درخور توجه است. از اوایل ۲۰۲۳، زمانی‌که جک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، به‌طور صریح به اشتراک‌کنندگان موسسه‌ی بروکینگز گفت: «ایالات متحده از کنترول صادرات و تحریم‌های اقتصادی جدید جهت محدودکردن دست‌رسی چین به فناوری سطح بالا استفاده خواهد کرد.» در اواخر سال ۲۰۲۳، زمانی‌که رییس‌جمهور جو بایدن به رییس‌جمهوری چین شی جین پینگ در کالیفرنیا گفتند که به دنبال کاهش تنش میان دو کشور هستند. مسلم است که اوضاع به‌هم‌ریخته به‌نظر می‌رسد. پس بهترین چیزی‌که شما می‌توانید بگویید این خواهد بود که دولت بایدن متوجه شد که در قبال چین بیش از حد زیاده‌روی نموده بود و آن را باید جبران کند.
در عین حال، اخیراً کنگره سفارش‌های کمیته استراتژیک خود در مورد حزب کمونیست چین را منتشر نموده که آن کمیته اتخاذ اقدامات اقتصادی از جمله جداکردن اقتصادی چین و آمریکا را پیش‌نهاد نموده است که شدیدترین آن می‌تواند افزایش تعرفه‌ها بر کالاهای چینی که قوانین سازمان تجارت جهانی را نقض کند باشد. اما اقدامات مختلفی مانند غربال‌گری سرمایه‌گذاری‌ها یا محدودکردن انتقال فناوری وجود دارد که آن‌ها نیز بسیار سخت هستند، پس می‌توان گفت مهم نیست که جو بایدن و شی جین پینگ در چندین نشست با هم دیدار نمودند، اما در صورتی‌که کنگره این پیش‌نهادها را جهت عملی‌کردن شامل قانون سازد، آنگاه این رابطه در سال آینده به یک مارپیچ رو به پایین باز خواهد گشت.
متیوکرونیگ: من می‌خواهم به روابط ایالات متحده آمریکا و چین برگردم، اما اگر مجبور شوم انتخاب کنم مسلماً می‌گویم حمله‌ی تروریستی هولناک گروه حماس، در ۷ اکتوبر و پاسخ اسرائیل به غزه، قابل مهم‌ترین تحول و روی‌داد بین‌المللی در ۲۰۲۳ است. همان‌طور که شما در بالا پیش‌نهاد کردید، واشنگتن برای سال‌های درازمدت می‌خواست از خاورمیانه دور شود و بیش‌تر به اقیانوس‌های هند و آرام تمرکز نماید و برای مدتی هم به نظر می‌رسید که چنین چیزی اتفاق خواهد افتاد و خاورمیانه آرام بود.
سال گذشته در این زمان، بحث بزرگ این بود که آیا آمریکا و جهان آزاد می‌توانند هم‌زمان با روسیه و چین مقابله نمایند یا خیر؟
اما حمله‌ی ۷ اکتوبر به ما خاطرنشان ساخت که خاورمیانه تاهنوز به‌عنوان یک منطقه‌ی مهم ژیواستراتژیک باقی مانده، واشنگتن و متحدان آن نمی‌توانند آن را نادیده بگیرند. موضوع دیگری هم که یادآوری شد «جنگ علیه تروریسم» تا هنوز تمام نشده و ممکن است هرگز تمام نشود. در حالی‌که تروریسم به اندازه‌ی جنگ جهانی سوم با چین یا روسیه مهم نیست. اما از یاد نباید نبرد که تروریسم به‌عنوان یک راهکار جذاب برای گروه‌های ضعیف با ایدیولوژی‌های افراطی است و احتمالاً برای دهه‌های آینده با ما خواهد بود.
اما اشفورد: تروریسم همیشه یک تاکتیک بوده است. به همین دلیل، اعلام جنگ علیه تروریسم به عوض گروه‌های تروریستی مشخص، همیشه یک اندیشه‌ی احمقانه بود. اما من حمله‌ی ۷ اکتوبر را کمی متفاوت‌تر بررسی می‌نمایم. این واقعاً هیچ اهمیت ژیواستراتژیکی در منطقه که از دید منافع ایالات متحده که نگرانی‌های آن پیرامون نفت و مسایل امنیتی بود، اضافه نمی‌کند. اما این حمله پیام دیگری هم داشت که هر چقدر ایالات متحده و حتا کشورهای عربی بخواهند مساله‌ی فلسطین را به سود ایتلاف‌های جالب‌تر مخالف چین یا ضد ایران نادیده بگیرند، تا زمانی‌که به نحوی حل نشود، تروریسم از میان نخواهد رفت.
متیوکرونیگ: خوب، اگر کاخ سفید مایل می‌بود تا این مشکل را به متحد خود، اسرائیل محول کند یک اقدام قابل ملاحظه نمی‌بود. اما چنین نکرد، بلکه در عوض این موضوع در سطح بالا توجه جلب کرد. زیرا بایدن تلاش دارد تا جنگ را از دفتر بیضوی به شکل خرد مدیریت کند تا حد زیادی دلایل آن موضوعات سیاسی داخلی است. اما دلیل دیگر این موضوع نقش ایران است، زیرا تهران مدت‌هاست که از گروه حماس حمایت نموده و به نظر می‌رسد که نقش حداقلی را هم در طراحی این حمله به عهده داشت است. اکنون حملات نیابتی سازمان‌یافته را علیه نیروهای آمریکایی در منطقه انجام می‌دهد. به گفته‌ی پنتاگون «فاصله زمانی» ایران برای دست‌یابی به بمب هسته‌ای براساس روز اندازه‌گیری می‌شود. از جانب دیگر تهران به‌طور فزاینده‌ای با کشورهای چین و روسیه در یک محور شرارت جدید که شما عاشق این اصطلاح هستید با هم همکاری می‌نماید. من به این باور هستم که افزایش روزافزون درگیری‌های جدید در خاورمیانه نشان می‌دهد که ایالات متحده آمریکا و متحدان آن نیازمند یک استراتژی جهت مقابله‌ی هم‌زمان در اقیانوس هند آرام، اروپا و خاورمیانه می باشند.
اما افشورد: اصطلاح «محور شر» در ۲۰۲۳، به‌طور تصادفی به کار می‌رود؟ این چیزی است که من انتظارش را نداشتم. با این‌حال، شاید فکرکردن در مورد چگونگی عمل‌کرد آن دسته‌ای اصلی از کشورها جهت ارزیابی سیاست ایالات متحده در چنددهه‌ی گذشته ارزش‌مند باشد؟ صدام حسین قطعاً از عراق رفته است، اما این کشور اکنون اساساً یک کشور اقماری ایران است. ایران هنوز خاری در چشم ایالات متحده است و تقریباً به داشتن سلاح هسته‌ای نزدیک است. از جانب دیگر کوریالی شمالی که هنوز یک جهنم مستبد بوده و اکنون موشک‌های دوربرد آن می‌تواند ایالات متحده را مورد هدف قرار دهد. پس شاید نخواهیم استراتژی «محور شرارت» را تکرار نماییم.
شما پیرامون این‌که «سال ۲۰۲۳ نشان داده است که ایالات متحده آمریکا بیش از حد تحت فشار است راست می گویید.» دولت بایدن می‌خواهد بر چین تمرکز کند، اما بیش‌ترین سرمایه و انرژی سیاسی خود را صرف درگیری‌های دیگر نموده است. نقطه‌ی قابل توجه این است که هیچ‌یک از ما تاهنوز به اکراین اشاره نداشتیم، به نظر می‌رسد سال ۲۰۲۳ سالی باشد که درگیری اکراین در میان رای‌دهندگان و سیاست‌مداران غربی که اکثریت آن‌ها در پی یافتن شرایط قابل قبول از نگاه سیاسی جهت خروج یا به حداقل کاهش‌دادن درگیری‌ها هستند، باشند.
متیوکرونیگ: ما سیاست‌مدار نیستیم، اجازه دهید به اکراین برگردیم. من فکر می‌کنم ضدحمله متوقف شده، اوکراین یکی از داستان‌های بزرگ سال است. سال گذشته در ستون پایان سال خویش پیش‌بینی کردیم که جنگ تا سال ۲۰۲۳ ادامه خواهد داشت. اما در همین وقت‌های سال گذشته، خوش‌بینی‌های زیادی در مورد ضدحمله‌ی بهاری آینده وجود داشت. زیرا اکراین در تابستان ۲۰۲۲ موفق شده بود بخش قابل توجهی از خاک خویش را به سرعت پس بگیرد و بسیاری از تحلیل‌گران امیدوار بودند که کییف به پیروزی‌های خیره‌کننده و سریع در بهار امسال دست یابد.
اما اشفورد: با نگاه به گذشته، احتمالاً باید نشانه‌ای از این می‌بود که وقتی حمله‌ی بهاری تا جون آغاز نشد و هم‌چنان در دسامبر ادامه داشت، اوضاع خوب پیش نمی‌رفت.
متیوکرونیگ: درست است که اکراین در دست‌یابی به برخی دست‌آوردها موفق بود، اما آن‌ها ناچیز، آهسته و دشوار بودند. روسیه توانست با استحکامات قوی‌تری وارد شود، هردو طرف از فناوری جدید مانند هواپیماهای بدون سرنشین وارد در میدان نبرد و خنثی‌کردن حملات استفاده کردند که برخی‌ها را به گمانه‌زنی در مورد نمونه‌های جدید جنگ در قرن بیست‌ویکم سوق داد. من از گفتن آن متنفرم، اما حق با شماست. تعداد بسیار زیاد تحلیل‌گران و سیاست‌مداران متعجب هستند که آیا چیزی وجود دارد که بن‌بست را به سود اکراین رقم بزند؟ آیا آتش‌بس در شرایط کنونی اجتناب‌ناپذیر است؟ یا این‌که اکنون متغییر بزرگ‌تر حمایت غرب را نشان می‌دهد؟ آیا روسیه می‌تواند با گذشت زمان به اکراین مسلط شود؟
اما اشفورد: فکر می‌کنم بسیاری از تحلیل‌گران غربی اکنون بیش از حد در مسیر مخالف حرکت نموده و به این باور هستند که بن‌بست برای همیشه باقی خواهد ماند. در صورت تزلزل دفاعی اکراین، مطمیناً به دور از تصور نیست که روسیه دوباره در اکراین دست‌آورد نصیبش گردد. به همین دلیل است برای اکراین بسیار مهم است که فوراً در مسیر دفاع قرار گیرد. آغاز گفت‌وگو با روس‌ها ضرری هم ندارد، من به این نتیجه رسیدم تا به این باور شوم که چشم‌انداز محدود برای یک توافق صلح قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا در ۲۰۲۴ وجود داشته یا کانال ارتباط به‌خاطر تماس باز خواهد شد.
من نمی‌دانم که آیا در ۲۰۲۴، اکراین بیش‌تر از دستور کار غرب خارج خواهد شد یا این‌که تغییری رخ خواهد داد؟
متیوکرونیگ: حمایت از اکراین در اروپا هم‌چنان قوی است. مایک جانسون، رییس جدید مجلس نمایندگان از حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده، قوی‌تر از آن‌چه است که بسیاری انتظار آن را داشتند. زیرا وی از اکراین حمایت نموده و انتقادات او از جو بایدن بیش‌تر از نبود یک استراتژی مشخص برای پیروزی بوده است.
تا کنون او توانسته است حمایت اعضای متردد جمهوری‌خواه پیرامون اکراین را حفظ کند، اما شاید این حمایت دوام‌دار نباشد.
بیایید نگاهی به روی‌دادهای جاری داشته باشیم. فکر می‌کنم دولت جو بایدن باید به او چیزی در مورد امنیت مرزها بدهد تا به‌عنوان یک پیروزی در قضیه‌ی خویش به رخ بکشد.
تیکر کارلسون رییس سابق فاکس، این مناقشه را برای بسیاری از رای‌دهندگان درجه‌یک حزب جمهوری‌خواه در اوایل جنگ، با پرسیدن کاپی‌ای از این پرسش مطرح کرد: «چرا ماهای که از مرز جنوبی خویش دفاع کرده نمی‌توانیم، از مرز اوکراین دفاع می‌کنیم؟» سازش کاخ سفید در مورد امنیت مرزی با اعضای جمهوری‌خواه کمک می‌کند تا به پرسش کارلسون از رای‌دهندگان جمهوری‌خواه پاسخ ارایه نمایند.
اما اشفورد: فکر می‌کردم ما فقط به کارلسون اجازه دادیم تا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ دستور کار را مشخص نماید؟ اکنون هم او نیز در زمان جو بایدن این کار را انجام می‌دهد!
با این‌حال، به‌طور جدی، محبوبیت جو بایدن در سطح عمومی و حتا در درون پایگاه خودش به‌طور فوق‌العاده نیز پایین است. وی در حالی برای انتخابات مجدد سال آینده نامزد می‌شود که تنها بخش کوچکی از رای‌دهندگان جوان فکر می‌کنند که او کار خوبی انجام می‌دهد. امروز صبح می‌گفتم که نمی‌توانم چیزی را تصور کنم که ممکن است این مشکل را بدتر کند، اما کاملاً مطمین هستم که دادن امتیازات گسترده‌تر به جمهوری‌خواه به ویژه پیرامون سیاست‌های مهاجرتی که اکثریت حزب دموکرات مخالف آن هستند، از آن به‌عنوان یک ترفند در فرستادن پول بیش‌تر به اکراین و اسرائیل استفاده نماید.
صادقانه بگویم، این برداشت کلی من از سال ۲۰۲۳ است: «دولت جو بایدن در سیاست خارجی در بن‌بست قرار گرفته است.» شرم‌آورترین نمونه، مقاله‌ی نشرشده جک سالیوان (در مجله امور خارجی) پیرامون استراتژی دولت بود که باید چند روز بعد ویرایش و بازنشر می‌شد. زیرا محتوای این مقاله در خاورمیانه بسیار اشتباه بود. تقریباً تمام دست‌آوردها یا اهداف سیاسی امضاشده توسط اداره‌ی بایدن خالی از آب درآمده و آن‌ها با حمایت کلی از اسرائیل، اکراین و تایوان و مخالفت با چین در یک چارچوب منسجم بتوانند به رای‌دهندگان بفروشند، خود را گول زدند. براساس یک نظرسنجی جدید که راه‌اندازی شده نشان می‌دهد که رای‌دهندگان در مورد سیاست خارجی جو بایدن سردرگم بوده و حتا در این زمینه از دونالد ترامپ حمایت می‌نمایند.
متیوکرونیگ: من به دولت جوبایدن به‌خاطر تقویت همبستگی جهان آزاد امتیاز (نمر ده) می‌دهم. زیرا اکنون سازمان پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) قوی‌تر از زمانی است که جو بایدن روی کار آمده بود. به گونه‌ی مثال دولت جو بایدن گام‌های مشخصی را جهت تشکیل متحدان دموکراتیک در اروپا و هند و اقیانوس آرام از جمله طرح‌هایی (AUKUS) اتحاد ایالات متحده آمریکا، استرالیا و بریتانیا برداشته است.
اما موافق هستم که در کل نتایج ناامیدکننده بوده است. زیرا امروز دو منطقه‌ی مهم و بزرگ جهان در آتش می‌سوزند. من مطمین هستم که مقامات دولت بایدن خواهند گفت، از این‌که روی‌دادهای ناگواری در حال رخ‌دادن است، متاسف هستیم. اما شما می‌توانید هردو فاجعه‌ی اسفناک را حداقل تا حدی در سیاست‌های نادرست بایدن دریابید. فرمانده‌ی عالی متحدان اروپا، شهادت داد که خروج ناموفق جو بایدن از افغانستان، ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه را تشویق کرد که به اکراین زودتر حمله نماید. از جانب دیگر، در صورتی‌که جو بایدن «فشار حداکثری» را بر تهران حفظ می‌کرد، احتمال آن وجود داشت که ایران نتواند منابع لازم را جهت آموزش و تجهیز گروه حماس فراهم نماید.
من هم مانند شما نگران آن هستم که استراتژی جو بایدن، برای منطقه مهم دیگر (اقیانوس هند وآرام) ناپایدار باشد. من از این‌که بایدن با رویکردی سخت‌گیرانه در قبال چین روی کار آمد خوشحال بودم، اما به نظر می‌رسد که این برداشت من در سال ۲۰۲۳ برعکس شده است.
در بهار امسال، واشنگتن کاروانی از مقامات بلندپایه را به پکن فرستاد و سپس فرش قرمز شی را در نوامبر گذشته در سانفرانسیسکو جهت پذیرایی از شی جین پینگ پهن کرد. اما نتایج این نشست بسیار ناچیز بود، زیرا چنین به نظر رسید که رویکرد رقابتی چین را تغییر نداد. این هفته فاش شد که چین ده‌ها نفوذ سایبری به زیرساخت‌های حیاتی ایالات متحده برای انجام حملات سایبری در صورت وقوع جنگ بزرگ بر سر تایوان انجام داده است.
براین اساس، من تلاش نادرست واشنگتن جهت تغییر مسیر تعامل با چین را به‌عنوان یک توسعه‌ی قابل‌توجه سیاست خارجی در سال ۲۰۲۳ قرار می‌داده امیدوارم جو بایدن در سال ۲۰۲۴ به موضع رقابتی‌تر برگردد.
اما اشفورد: خوب، من مخالفم. اما با توجه به انتخابات تایوان و اقدامات احتمالی کنگره که در سال آینده در پیش است، من به این باور هستم که روابط ایالات متحده و چین بدون کمک زیاد رییس‌جمهور دوباره بدتر شود. من بیش‌تر نگران این واقعیت هستم که استراتژی مهار اقتصادی دولت جو بایدن در حال حاضر ترکه‌های را نشان می‌دهد. چینی‌ها علی‌رغم محدودیت‌های ایالات متحده در حوزه‌های تراشه (semiconductor) و هوش مصنوعی بهتر از پیش‌بینی‌ها عمل می‌کنند. زمانی‌که تیم بایدن محدودیت‌ها را اعمال کرد، این کاملاً قابل پیش‌بینی بود، اما سرعت اشتباه بودن آن قابل توجه است.
می دانید، چقدر سال پرمشغله بوده است که ما حتا نتوانستیم در مورد هند (تلاش این کشور به‌خاطر ترور مخالفان در خارج از کشور) افزایش ناگهانی علاقه‌مندی به پی‌آمدهای دفاعی هوش مصنوعی و حتا درباره‌ی جنگ دیگر پیرامون اروپا صحبت کنیم.
در مورد نظم لیبرال، غرب میلیاردها دالر به اکراین کمک و تسلیحات جهت حفظ حاکمیت خود سرازیر نمود، اما زمانی‌که آذربایجان جنگ خود علیه ارمنستان را دوباره آغاز و قره‌باغ کوهستانی را فتح کرد، به سختی صدا و فریاد کرد، چه می‌گوید؟
من حدس می‌زنم که سال آینده برای بحث پیرامون آن و سایر روی‌دادهای مهم برخواهیم گشت. اما این بار نباید بپرسیم که آیا سال ۲۰۲۴ از سال ۲۰۲۳ صلح‌آمیزتر خواهد بود یا نه، مطمین نیستم که واقعاً بخواهم روی آن فکر نمایم.
درست، من موافقم. اجازه دهید آن را بگذاریم. برای فعلاً می‌خواهم برای شما و خوانندگان، رخصتی خوش و سال جدید سعادت‌مند آرزو نمایم. شما را در ۲۰۲۴ خواهیم دید.
اما اشفورد: من هرگز روی آن بحث نخواهم کرد. سال نو، وقت صلح برای زمین و حسن نیت برای همه مردها به شمول شما باشد.
