خبرگزاری راسک: کانال قوشتپه در شمال افغانستان که به عنوان ابزار تبلیغاتی گروه طالبان دستآورد مهم اقتصادی این گروه در کشور خوانده میشد، پس از آن به پروژهی رسوایی سیاسی و فاشیستی اینگروه مبدل شد که دولت پاکستان اعلام کرد، گروه طالبان افغان با امضای یک معاهده با اینکشور تعهد کردهاند که اعضای طالبان پاکستانی را همراه با خانوادههایشان به شمال افغانستان انتقال داده به آنان اسکان میدهند.
پس از افشای این معاهده، رسانهی «دان پاکستانی» اعلام کرد که نزدیک به پنچاههزار وزیرستانی همراه با خانوادههایشان تا تابستان سال جاری به شمال افغانستان انتقال داده شدند و گروه طالبان به آنان زمین توزیع نموده و دولت پاکستان پول اعمار خانههاشان را به آنان میپردازد.
این اقدام گروه طالبان که با واکنشهای شدید شهروندان، سیاستگران افغانستانی و کشورهای همسایه مواجه شده بود و مدتی سرخط خبرهایهای داغ رسانههای منطقه و افغانستان بود.
تاجیکستان این اقدام گروه طالبان را تلاشی برای پشتونیزهساختن شمال افغانستان و ناامنساختن مرزهای اینکشور با افغانستان عنوان کرد و همچنان اوزبیکستان این اقدام گروه طالبان را برای کشورهای آسیای میانه خطرناک توصیف نموده و خواستار ایجاد کمربند امنیتی شد.
پس از شدتگرفتن انتقادها و واکنشهای اقوام غیرپشتون در داخل و بیرون از کشور مبنی بر پشتونیزهساختن استانهای شمال و توزیع زمینهای اقوام غیرپشتون به وزیرستانیهای پاکستانی، گروه طالبان با خلق رویدادهای خبری مانند درگیریهای مرزی با پاکستان، انفجارهای پیهم در نقاط مرزی آنکشور و تاختوتازهای جعلی برهمدیگر، اطلاعات مربوط به کانال قوشتپه را به حاشیه برده و توجهی شهروندان به این توطیههای فاشیستی را منحرف ساختند.
کانال قوشتپه که از مهمترین پروژههای رشد اقتصادی افغانستان برای مردم استانهای شمال به شمار میرفت که به کانال توطیههای قبیلهای اسکان پشتونهای وزیرستانی تبدیل شده است.
گروه طالبان این پروژهی مهم اقتصادی کشور را در خدمت سیاست قبیلهای قرار داده و آن را ابزاری برای پشتونیزهساختن استانهای شمال به کار بردهاند.
پروژهی قوشتپه که از بزرگترین کانالهای انتقال آب افغانستان در منطقه است، از شهرستانهای کلدار و شورتپهی استان بلخ شروع شده و آب دریای آمو را به طول ۲۸۵ کلیومتر با عرض ۱۰۸متر تا شهرستان اندخوی استان فاریاب منتقل میکند.
این کانال زراعتی برای سه استان شمال کشور مانند بلخ، جوزجان و فاریاب حیاتی دانسته میشد، اما درحال حاضر اینکانال ابزاری برای پایان زندگی شهروندان در مناطق بومی آنان شدهاست.
به گفتهی باشندگان این استانها، گروه طالبان زمینهای اطراف این کانال را به ناقلین پشتونهای توزیع نموده و مردمان بومی آن را از این مناطق کوچ اجباری میدهند.
براساس اطلاعات منتشرشده، اینکانال در هرثانیه توانایی انتقال ششصدوپنجاهمترمکعب آب را داشته که براساس برنامهریزیهای انجام شده، تا ۵۵۰ هزار هکتار زمین کشاورزی را در مسیر خویش آبیاری مینماید.
کار مقدماتی این پروژه که نزدیک به پنجاهسال قبل آغاز شده بود، به دلیل جنگهای داخلی و اخیرا حملات نظامی گروه طالبان متوقف شده بود، اما بخشی از این پروژه در اواخر حکومت جمهوریت تکمیل گردیده بود.
آگاهان اقتصادی به این باوراند که گروه طالبان کانال قوشتپه را ابزار خوبی برای تکثیرجمعیت پشتونها در شمال و از بینبردن بافتهای جمعیتی این استانها بهکار برده و در ظاهر نشان دادهاند که آنان با آغاز برنامههای بزرگ اقتصادی در پی رفع نیازهای اقوام غیرپشتون در شمال بوده استند.
احمدالله هدفمندکارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه میگوید، امیدها و انتظاراتی که شهروندان استانهای شمال از تطبیق این پروژه داشتهاند، دگر گون شده است.
بهگفتهی آقای هدفمند، مناطقی که توسط اینکانال آبیاری شده و به زمینهای زراعتی مبدل میشد، به کسانی توزیع شده است که ریشه در این استانها نداشته و از استانهای جنوبی افغانستان و وزیرستان پاکستان به این مناطق آورده شدهاند.
در سوی دیگر، آگاهان سیاسی خاموشی رسانهها و سیاستگران افغانستانی را در خصوص ادامهی توطیههای قبیلهای در شمال و توزیع زمین به پشتونهای وزیرستانی در این مناطق را پرسشبرانگیز خوانده و گفتهاند، خاموشی رسانهها و عدم واکنشهای سیاسی به این پروژه به معنای توقف پشتونیزهساختن شمال نیست.
به گفتهی آنان، روند توزیع زمین در شمال به ناقلین وزیرستانی، از زمان اعلام اخراج مهاجران افغان/پشتون از پاکستان شدت یافته و در حال حاضر نیز جریان دارد.
آریا روزبه، استاد دانشگاه و آگاه مسایل سیاسی میگوید، دستگاه تبلیغاتی گروه طالبان مهارت خوبی در فریب افکار عمومی و به حاشیهبردن رویدادهای بزرگ سیاسی داشته که توانستهاند حتا توجهی رسانهها و سیاستگران افغانستانی به این پروژهی قومی را خاموش ساخته و بدون هرنوع واکنشی تطبیق نمایند.
به گفتهی این کارشناس، بخشی از اعضای طالبان پاکستانی و پشتونهای جنوبی که در این مناطق صاحب ملکیت شده و شمار دیگر آنان در حال دریافت زمین هستند، مانند: «تومورهای خبیثه، دردسر دایمی برای باشندگان بومی این مناطق شده و در آینده چالشهایی قومی را بیشتر خواهند ساخت.»
آگاهان اقتصادی میگویند، گروه طالبان از نظر اقتصادی به تنهایی توان ساخت این پروژه را ندارند و در صورتی که هدف سیاسی و قومی در عقب آن دخیل نمی بود، اینگروه هرگز به ساختوساز این کانال اقدام نمیکردند.
از آنجا که انتقال پشتونهای وزیرستانی و اعضای تیتیپی به شمال افغانستان بخشی از تعهد سیاسیگروه طالبان به دولت پاکستان بوده است، اینگروه با دریافت مقداری از هزینهی ساخت این کانال از سوی سازمان استخبارات نطامی پاکستان و اهداف قبیلهای روی این پروژهی سرمایهگذاری نمودهاند.
درحالیکه پس از سلطهی گروه طالبان بر افغانستان، فقر و بیکاری در کشور بیداد میکند، گروه طالبان برای تکمیل کانال قوشتپه آستین بالا زدهاند که بهگفتهی منابع برای تکمیل فاز اول این پروژه ۸.۲ میلیارد روپیهی کابلی پول رایج افغانستان هزینه کردهاند.
پیش از این منابع معتبر در وزارت زراعت گروه طالبان به خبرگزاری راسک گفته بودند که یکی از روسای این وزارت که تبعهی اصلی کویتهی پاکستان میباشد، از سوی رهبری این وزارت به عنوان مسوول توزیع زمینهای اطراف قوشتپه گماشته شده و روند توزیع ملکیت به افراد اینگروه را آغاز نموده که تا کنون ادامه دارد.
گروه طالبان پس از واکنشهایی شدید سیاسی و رسانهایشدن روند توزیع ملکیت به پشتونهای وزیرستانی، چگونگی توزیع زمین را به آنان انکار نمودند، اما ملاهبتالله رهبر منسوب به اینگروه در فرمانی دستور داده که بهجز خودش فرد دیگر صلاحیت توزیع زمینهای اطراف کانال قوشتپه را ندارد.
کانال قوشتپه که ظرفیت آبیاری حدود ۵۵۰ هزار هکتار زمین را دارد، گروه طالبان تصمیم دارند در اطراف آن ۳ میلیون پشتون از استانهای جنوبی افغانستان و شهروندان وزیرستانی را جابهجا نموده به آنان سند ملیکت زمین توزیع کنند. روندی که از اوایل سال جاری خورشیدی آغاز شده و در حال حاضر نیز جریان دارد.