خبرگزاری راسک: در دو سال گذشته، نادرگل، کارگر پاکستانی قادر به بازگشت به منطقهی زادگاهش کرام، در مرز شمالی کشور نبودهاست. این منطقه که تنها ۱۰۰ کیلومتر با کابل فاصله دارد، از زمانیکه گروه طالبان قدرت را در افغانستان به دست گرفتند، تحت تاثیر خشونتهای تروریستی قرار گرفتهاست.
نادرگل، پدر شش فرزند که با خانوادهی خود در یک کلبهی یک اتاقه در اسلامآباد زندگی میکند، گفت: «اعضای نزدیک خانواده مردهاند و من نتوانستم، برای مراسم خاکسپاری آنها به خانه بروم. برای ما دیگر هیچ شادی باقی نماندهاست. همهی اینها فقط بدبختی ناشی از ترس از حملات گروه طالبان است.»
براساس گزارش پرتال تروریسم جنوب آسیا که یک ناظر خصوصی است، سال گذشته بیش از ۱۵۰۰ تن در حملات تروریستی در پاکستان کشته شدند. این رقم بیش از ۵۰ درصد نسبت به تلفات سال ۲۰۲۱ و سه برابر رقم در سال۲۰۲۰ است که به عنوان آخرین سال کامل قبل از خروج نیروهای آمریکایی و بازگشت گروه طالبان به قدرت در افغانستان یاد میشود.
افزایش خشونت باعث نگرانی مقامها از حملات شبهنظامیان طالبان پاکستانی مستقر در افغانستان شدهاست. این گروه که پیوندهای تاریخی با گروه طالبان افغانستان و القاعده دارد، اما به طور مستقل عمل کردهاند، در سال ۲۰۰۷، از شبکههای شبهنظامی در منطقهی مرزی در مخالفت با ارتش و دولت پاکستان تشکیل شد.
در سال ۲۰۲۱، ما مطمین بودیم که طالبان در کابل از منافع پاکستان دفاع خواهند کرد و از حملات تروریستی در پاکستان جلوگیری خواهند کرد. یک مقام ارشد امنیتی پاکستان گفت، اما امروز اینطور نیست.
این شخص افزود، از زمان بازگشت گروه طالبان به قدرت در کابل، حداقل ۲۵۰۰ نفر در حملات مرتبط با شبهنظامیان مستقر در افغانستان کشته شدهاند. برای سالها، پاکستان بین طالبان در افغانستان که بیشتر با اسلامآباد همکاری میکرد و تحریک طالبان پاکستان که به طور رسمی طالبان پاکستانی شناخته میشود، تمایز قایل شد.
گروه اخیر که توسط ایالات متحده و بریتانیا به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته شدهاند، دهها حملهی تروریستی از جمله حمله در سال ۲۰۱۴، به مدرسهای در پشاور که منجر به کشتهشدن ۱۴۹ نفر شد و تلاش برای ترور ملاله یوسفزی، فعال آموزش و پرورش در سال ۲۰۱۲، انجام دادهاند. یک مقام طالبان، طالبان پاکستانی را بزرگترین تهدید برای کشور ما خواند.
پاکستان امیدوار بود که طالبان افغانستان پس از حمایت این کشور از این گروه اسلامگرا در طول دودهه اشغال افغانستان توسط ایالات متحده، علیرغم همسویی اسلامآباد با واشنگتن در سایر اولویتهای امنیتی در منطقه، به مهار سایر ستیزهجویان کمک کند.
اسلامآباد سفر مقامهای بلندپایهای طالبان افغانستان را به قطر، جاییکه دفتر سیاسی این گروه در آن قرار دارد، برای مذاکره با ایالات متحده تسهیل کردهاست و دیپلماتهای غربی در گذشته ادعا کردهاند که اعضای ارشد طالبان افغانستان اجازهی سفر نسبتاً بدون محدودیت به پاکستان را داشتهاند.
مقامهای ارشد امنیتی پاکستان به فایننشال تایمز گفتند، باز نگهداشتن «خطوط ارتباطی» با طالبان برای حفظ اهرم فشار با این گروه تندرو مهم است. اما محدودیتهای این استراتژی اکنون زیر سوال رفتهاست.
فاروقحمیدخان، مفسر امنیتی و فرماندهی بازنشستهی ارتش، گفت: «گروه طالبان افغانستان قول داده بودند که اجازه ندهند، خاک آنها علیه پاکستان استفاده شود، اما این وعده شکسته شد.»
براساس گزارش موسسهی مطالعات درگیری و امنیتی پاکستان مستقر در اسلامآباد، تعداد حملات تروریستی در پاکستان در شش ماه اول سال ۲۰۲۳ در مقایسه با مدت مشابه در سال ۲۰۲۲، ۷۹ درصد افزایش یافتهاند. خان افزود: «طالبان پاکستانی مستقر در داخل افغانستان به امتداد طالبان افغانستان تبدیل شدهاند.»
وی هشدار داد که وخامت اوضاع امنیتی پاکستان میتواند، اسلامآباد را مجبور کند که راههای تجاری به افغانستان محصور در خشکی را مسدود کند یا حملات هوایی را بر پایگاههای طالبان پاکستانی بر فراز مرز انجام دهد.
اما دیپلماتهای غربی در اسلامآباد گفتند که اقدامات تلافیجویانهی ارتش پاکستان میتواند، باعث بیثباتی بیشتر این کشور شود، زیرا این کشور برای انتخابات پارلمانی در ماه فبروری آماده میشود.
هفتهی گذشته پاکستان حملات بیسابقهای را با همسایهی ایران مبادله کرد. اسلامآباد و تهران هر دو گفتند که حملات آنها گروههای تروریستی جداییطلب در استانهای مرزی را هدف قرار دادهاند.
اسلامآباد اواخر سال گذشته شروع به اخراج دهها هزار نفر حدود ۱.۷ میلیون پناهجوی ثبتنشدهی افغانستانی در این کشور کرد، بهعلاوه مقامها از افزایش حملات تروریستی و ادعاییکه شبهنظامیان از مرز وارد پاکستان میشود، خبر داد.
یکی از دیپلماتهای غربی در اسلامآباد که به ترور بینظیر بوتو نخستوزیر سابق در مبارزات انتخاباتی در سال ۲۰۰۷ اشاره کرد، گفت: «با ورود پاکستان به کارزار انتخاباتی، خطر حملات تروریستی افزایش مییابد. مقامها طالبان پاکستان را مقصر میدانند.
با این حال، تحلیلگران گفتند که چنین سرکوب نظامی باعث از بین رفتن تروریسم در مناطق شهری نخواهد شد. نیروهای پلیس پاکستان برای حفظ نظم و قانون تلاش کردهاند و افسران ارشد از جابجایی سریع و مکرر افراد در پستهای رهبری شاکی هستند که ظرفیت نیروها را کاهش دادهاست.
کلیم امام، رییس سابق پلیس، گفت: «شما باید پلیس را به عنوان اولین پاسخدهنده به تهدیدهای تروریستی بدانید. پلیس امروز به منابع و امنیت شغلی بیشتری نیاز دارد.»
اقتصاد شکنندهی این کشور نیز به آهستگی در حال خروج از بحران است و سال گذشته با تضمین برنامهی نجات سهمیلیارد دالری صندوق بینالمللی پول که دولت موقت را مجبور به اجرای اصلاحات دردناک از جمله کاهش یارانههای انرژی و بهبود اجرای مالیات کردهاست، از نکول خود در سال گذشته اجتناب کرد.
امام همچنین خواستار مشارکت بیشتر سرویسهای اطلاعاتی پاکستان در تلاشها برای مبارزه با تروریسم شد. وی گفت: «مقابله با تهدید تروریستی فقط مقابله با آنها در مرزها نیست. همچنین در مورد تامین امنیت داخلی پاکستان است.»