خبرگزاری راسک: در آگوست ۲۰۲۱، پس از تسلط طالبان بر کابل، هند تمام دیپلماتها و مقامهای خود را از کشور خارج کرد و در ماه جون ۲۰۲۲، دهلینو با استقرار یک تیم «فنی» طی یک ماموریت در کابل پایتخت، حضور دیپلماتیک خود را در این کشور دوباره از سرگرفت.
تا جنوری ۲۰۲۴، هند در میان ۱۰ کشوری بود که در نشست ابتکاری همکاری منطقهای از نمایندگان دیپلماتیک که توسط ادارهی گروه طالبان در کابل تشکیل شده بود، شرکت کرد که نشاندهندهی تعامل رو به رشد بین دو طرف بود و با توجه به این واقعیت که رژیم کمی تعجبآور است. رسما توسط دهلینو به رسمیت شناخته نشدهاست.
بنابراین، این پیروی دیپلماتیک را به چه میتوان نسبت داد؟ شیرمحمد عباس استانکزی، معاون وزیر امور خارجهی گروه طالبان از ۷ سپتامبر ۲۰۲۱ تاکنون چگونه عمل کردهاست؟
استانکزی قطعا یک عامل مهم است. او یکی از اعضای مهم طالبان است و مانند بسیاری که با هند ارتباط داشتهاند، از اخلاق و فرهنگ هند آگاه است. آشوک ساجانهار، سفیر سابق هند در قزاقستان، سوئد و لتونی میگوید: «او میدانست که هند هیچ جاهطلبی ارضی ندارد و دهلینو در توسعهی افغانستان مشارکت دارد.»
معاون وزیر امور خارجهی گروه طالبان ارتباطات قدیمی با هند دارد. او به مدت سه سال از سال ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۲ تحت برنامهی همکاری هند و افغانستان به عنوان سرباز در دانشکدهی کادت ارتش هند در نوگان آموزش دید. استانکزی، یک پشتون قومی از قبیلهی استانکزی، همچنین مدت یک سال و نیم را به عنوان افسر کادت با گروهان کرن از گردان بهگات در آیامای، دهرادون، یکی از ۴۵ دانشجوی خارجی در کرن شرکت کرده بود.
به گفتهی ساجانهار، «هند یک خانهی نیمه راه در کابل دارد. برخلاف چین و برخی کشورهای دیگر که سفیرهای گروه طالبان را پذیرفتهاند، هند روابط دیپلماتیک با این گروه ندارد. با این حال، برخلاف تصور قبلی، خطر حملات تروریستی به هند به دستور پاکستان از خاک افغانستان کاهش یافته و در واقع روابط پاکستان و افغانستان تیره شدهاست.
در نشست این هفته که با حضور امیرخان متقی سرپرست وزارت امور خارجهی گروه طالبان برگزار شد، دیپلماتهایی از روسیه، چین، ایران، پاکستان، اوزبیکستان، ترکمنستان، قزاقستان، ترکیه و اندونزی نیز حضور داشتند.
در حالیکه هند واکنش رسمی به این دیدار ارایه نکرده که چند روز پس از دعوت سفارت هند در امارات متحدهی عربی (امارات متحده عربی) از بدرالدین حقانی، نمایندهی موقت افغانستان برای جشن روز جمهوری در ابوظبی صورت گرفت، حافظ ضیاءاحمد، سخنگوی وزارت خارجهی طالبان به نقل از نمایندهی هند که در این نشست شرکت کرده بود، گفت، دهلینو از همه ابتکارات متمرکز بر ثبات افغانستان حمایت میکند.
احمد به نقل از نمایندهی هند در پستی در ایکس بیان کرد: «هند فعالانه در ابتکارات بینالمللی و منطقهای در رابطه با افغانستان شرکت میکند و از هر تلاشی که منجر به ثبات و توسعهی افغانستان میشود، حمایت میکند.
در بیانیهای دیگر وزارت خارجهی گروه طالبان آمدهاست که متقی روابط با کشورهای منطقه را قابل توجه میداند و تاکید میکند که این ملتها «باید برای افزایش و تداوم تعامل مثبت با گروه طالبان، گفتوگوهای منطقهای داشته باشند.»
متقی از شرکتکنندگان خواست تا از فرصتهای نوظهور در افغانستان برای انکشاف منطقه استفاده کنند و همچنین مدیریت تهدیدات احتمالی را همآهنگ کنند. وی از دیپلماتها خواست تا پیام گروه طالبان مبنی بر «ابتکار منطقه محور» را به کشورهایشان برسانند تا طالبان و منطقه بتوانند مشترکاً از فرصتهای جدید به نفع همه استفاده کنند.
هند با تعهدات سه تا چهار میلیارد دالری همچنان بزرگترین کمککنندهی منطقهای برای افغانستان است. در دسامبر ۲۰۲۲، حمدالله نعمانی، وزیر توسعهی شهری طالبان، با اعضای تیم فنی هند در کابل گفتوگو کرد و خواستار تجدید پروژههای هند شد، از سرمایهگذاری جدید در شهر کابل دعوت کرد، مسایل ویزا را مطرح کرد و خواستار بورسیههای بیشتر برای دانشجویان افغانستان شد.
از آن زمان، دیپلماتهای ارشد هندی با مقامات طالبان در کشورهای غرب آسیا و در حاشیهی نشستهای چندجانبه در مورد افغانستان مانند مذاکرات فرمت مسکو که به میزبانی روسیه برگزار شد، تعامل داشتند.
در سال ۲۰۲۱، زمانیکه طالبان به قدرت رسیدند، مخالفان با پیشبینیهای وحشتناک دربارهی هلال اسلامی در مرزهای هند و تهدید تروریستهای طالبان تحت حمایت آیاسآی برای به راه انداختن نبردی تمام عیار در کشمیر، هند را نادیده گرفتند.
با این حال، یک منبع دیپلماتیک هشدار داد که هند به سختی میتواند به دلیل حضور گروههای تروریستی در افغانستان، از عهدهی مراقبتهای خود برآید، «گرچه وضعیت روابط دوجانبه بسیار بهبود یافتهاست.»