خبرگزاری راسک: اواخر ماه گذشته، بلال کریمی، سفیر گروه طالبان در چین، استوارنامهی خود را به شیجین پینگ، رییسجمهور چین در تالار بزرگ مردم پکن تقدیم کرد تا چین اولین کشوری باشد که سفیر این گروه را پذیرفتهاست. وانگ ونبین، سخنگوی وزارت امور خارجهی چین به خبرنگاران گفت: «پذیرش سفیر طالبان در چین یک ترتیب دیپلماتیک عادی است. او افزود، چین معتقد است که افغانستان نباید از جامعهی بینالمللی مستثنی شود.
بیل روجیو، یکی از اعضای ارشد بنیاد دفاع از دموکراسیها، به فاکس نیوز دیجیتال گفت، رابطه بین چین و گروه طالبان را «به شدت معاملهای» میداند. او گفت، این گروه در بن بست هستند زیرا نمیتوانند از ظلم مداوم چین به جمعیت مسلمان اویغور حمایت کنند و طالبان میزبان شبهنظامیان اویغور از حزب اسلامی ترکستان (تیآیپی) وابسته به القاعده هستند، علیرغم اینکه به چین اطمینان دادهاند که «تیآیپی» اجازه ندارد، در داخل افغانستان فعالیت کنند
سخنگوی طالبان، سفارت چین و وزارت امور خارجهی این کشور به سوالات فاکس نیوز دیجیتال در مورد وضعیت روابط این کشورها یا محدودیتهای بیشمار گروه طالبان علیه زنان افغانستان پاسخی نداد. جیسون هاوک، مدیر گروه جهانی دوستان افغانستان، به فاکس نیوز دیجیتال گفت: «اقدامات چین نوعی «شناسایی نرم» است که توسط چندین کشور استفاده میشود و در حال مشروعیت بخشیدن به طالبان و رژیم تروریستی حقانی بدون به رسمیت شناختن کامل تروریستها به عنوان یک دولت قانونی هستند.»
هاوک میگوید: «زنان و دختران در افغانستان در بدترین موقعیت زمانی هستند.» بدون سرزنش بازیگران خارجی، طالبان و شبکهی حقانی میتوانند از «خشونت نامحدود برای بستن تمام مخالفان با سیاستهای رژیم خود استفاده کنند و زنان را با «هیچ چارهای برای برگرداندن بدبختیهای خود در یک زندان در فضای باز» باقی بگذارند.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجهی آمریکا، در پاسخ به پرسشهای مطبوعاتی در مورد تحولات دیپلماتیک گفت: «به دولت چین اجازه میدهیم که در رابطه به این موضوع که بهطور رسمی طالبان را به رسمیت شناختهاند یا نه، صحبت کند و افزود که آمریکا به طالبان اطلاع داده که این موضوع را پیگیری میکنند، بهویژه در رابطه با نقض حقوقبشر این گروه علیه زنان و دختران افغانستان، بهدنبال این باشید که آنها اقدامی متفاوت انجام دهند.»
تشدید نگرانیها در مورد به رسمیتشناختن گروه طالبان توسط چین، افزایش روابط تجاری بین کابل و پکن است. در سال گذشته، طالبان چند میلیارد دالر سرمایهگذاری را از شرکتهای چینی علاقهمند به ذخایر مس، کبالت، طلا، آهن و لیتیوم دریافت کردهاند که ارزش آن در حدود یک تریلیون دالر است. چین همچنین در ماه می ۲۰۲۳ موافقت کرد که کریدور اقتصادی چین_پاکستان، بخشی از طرح بحث برانگیز کمربند و جاده، را به افغانستان گسترش دهد.
برخی از سرمایهگذاریهای تجاری در حال حاضر در حال انجام است. پس از امضای قرارداد ۵۴۰ میلیون دالری با شرکت نفت و گاز سینکیانگ آسیای مرکزی در جنوری ۲۰۲۳، سینوپک چین تولید نفت خام افغانستان را تا دسامبر ۳۰۰ درصد افزایش داد. سخنگوی وزارت معادن و پترولیم طالبان به بلومبرگ گفت که چین نزدیک به ۱۰ حلقه چاه در افغانستان حفر کرده و روزانه حدود پنجهزار بشکه نفت تولید میکند.
پروژههای دیگر با مشکل مواجه شدهاند، زیرا سرمایهگذاران چینی که قرارداد استخراج ذخایر مس عینک افغانستان را بیش از یک دهه پیش خریداری کردهاند، کار را آغاز نکردهاند. معدن مس در میان ویرانههای شهری با قدامت هزار تا دوهزار ساله قرار دارد. اگرچه استخراج معادن روباز مس عینک گزینهی مقرون به صرفهتری برای بهرهبرداری از منابع آن است، اما انجام این کار باعث اختلال در خرابههای باستان شناسی منطقه میشود.
یکی دیگر از پیوندهای احتمالی آینده بین چین و طالبان میتواند برای دشمنان این گروه دردسر ایجاد کند. رویترز در سپتامبر ۲۰۲۳ گزارش داد که گروه طالبان به دنبال ایجاد یک «شبکهی نظارت دوربین در مقیاس بزرگ» در شهرهای افغانستان هستند و شرکت چینی هواوی یک «توافق شفاهی» برای حمایت از یک قرارداد اقساطی ارایه کردهاست.محصولات هواوی در ایالات متحده و بسیاری از کشورهای غربی ممنوع است. واشنگتن پست دریافت که فناوری تشخیص چهرهی هوآوی برای ردیابی جمعیت اویغور چین استفاده شدهاست.
روجیو میگوید، گروه طالبان «از چنین فناوریهایی برای پیشبرد منافع خود با چین، از جمله جاسوسی از عناصر اویغورهایی که در افغانستان پناه گرفتهاند، استفاده میکند.» به گفتهی The China Project، این فناوری همچنین برای جمعیت سههزار اویغور که برای فرار از آزار و شکنجه در چین به افغانستان گریختهاند، خطر دارد.
بعضی از افغانستانیهایی که قبلاً از فناوری بیومتریک که گفته میشود اعضای طالبان در برخی از پستهای بازرسی خود استفاده میکنند میترسند، شبکهی نظارتی پیشنهادی احتمالاً نگرانیهای جدیدی را ایجاد میکند. مشخص نیست که چین به طور رسمی گروه طالبان را به رسمیت بشناسد یا نه، مریم سلیمانخیل، نمایندهی پارلمان از دولت سابق افغانستان در بارهی روابط رو به رشد چین با طالبان گفت، «قرص تلخی است که باید بلعیده شود.» سلیمانخیل به فاکس نیوز دیجیتال گفت، احساس میکند چینیها به زنان افغانستان میگویند که مبارزات و درخواستهای ما برای آزادی کمتر از دستآوردهای سیاسی و اقتصادی ارزش دارد. پیام رسا و واضح است: حقوق زنان افغانستان برای فروش گذاشته شدهاست. چینیها برای انجام یک معامله بسیار آماده هستند.»