خبرگزاری راسک: خانۀ آزادی بیان گفته است که گزارش اخیر سازمان ملل متحد دربارۀ وضعیت خبرنگاران و رسانه‌های افغانستان ناقص است و وضعیت دشوار رسانه‌ها و آزادی بیان را به‌صورت کامل منعکس نمی‌کند. خبرنگاران افغانستان در تبعید در اروپا و در امریکای شمالی می‌گویند که ارقام ارائه‌شده در این گزارش در مورد خشونت در برابر خبرنگاران ناقص است و باعث تطهیر طالبان می‌شود.
در گزارش دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) که به‌تازگی نشر شده، آمده است که این دفتر از آگست ۲۰۲۱ الی ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۴ نقض حقوق بشری ۳۳۶ خبرنگار و کارمند رسانهای را مستند کرده است که شامل ۲۵۶ مورد بازداشت و توقیف، ۱۳۰ مورد شکنجه و بدرفتاری و ۷۵ مورد تهدید می‌شود. اما خبرنگاران افغانستان در تبعید با نشر بیانیه‌ای گفته است که این آمار یوناما ۳۰ درصد کل رقم خشونت در برابر خبرنگاران است که در این بازه‌ی زمانی در افغانستان اتفاق افتاده است.
به‌گفته‌ی این گروه از خبرنگاران افغانستان، براساس آمار آنان بیشتر از هزار مورد خشونت در برابر خبرنگاران از آگست سال ۲۰۲۱ تا پایان سپتامبر ۲۰۲۴ اتفاق افتاده است که در ۶۵۰ مورد، خبرنگاران، کارمندان رسانهای و یا خانواده‌های‌شان به میل و رغبت خود، اجازه‌ی نشر معلومات حادثه، اسم خبرنگار یا کارمند رسانهای، محل اتفاق و جزئیات دیگر را داده‌اند.
به‌گفته‌ی خبرنگاران افغانستان در تبعید، در حدود ۴۰۰ مورد، خانواده‌های خبرنگار و یا کارمندان رسانهای اجازۀ پخش و نشر خبر حادثه را نداده‌اند. براساس آمار خبرنگاران افغانستان در تبعید، تنها ۳۱۵ مورد تأیید‌شده مربوط به سلب آزادی (دست‌گیری و زندانی کردن موقت و یا بلندمدت) خبرنگاران و کارمندان رسانهای است. خبرنگاران افغانستان در تبعید در اروپا و در امریکای شمالی گفته‌اند که ارائه‌ی ارقام ناقص، ناقض حقوق خبرنگاران است و به نحوی جفا در برابر جامعه‌ی خبرنگاری افغانستان شمرده می‌شود.
یوناما گفته است که در گزارش خود چالش‌‌های فزاینده‌ای را که رسانه‌ها و خبرنگاران با آن مواجه هستند، مستند کرده است. براساس این گزارش، خبرنگاران و کارمندان رسانهای تحت سانسور و محدودیت‌های شدید دسترسی به اطلاعات فعالیت میکنند. به‌گفته‌ی یوناما، خبرنگاران و کارمندان زن رسانه‌ها به‌طور خاص با محدودیت‌ها و اقدامات تبعیض‌آمیز بیشتری مواجه هستند.
خانۀ آزادی بیان که در خارج از کشور فعالیت دارد، از نشر این گزارش استقبال کرده، اما گفته است که این گزارش ناقص است و وضعیت دشوار رسانه‌ها و آزادی بیان را به‌صورت کامل منعکس نمی‌کند. به‌باور خانۀ آزادی بیان، آمار و موارد ذکرشده در این گزارش به مراتب کم‌تر از واقعیتی است که جامعه‌ی رسانهای افغانستان همه روزه تجربه میکنند.
افزون بر این و به‌گفتۀ خانۀ آزادی بیان، در این گزارش یوناما به برخی موارد مهم و بنیادی پرداخته نشده است. این نهاد رسانهای به تعطیلی بیش از ۳۰۰ رسانه طی سه سال گذشته و بیکاری ۹۰ درصد زنان خبرنگار اشاره کرده و افزوده است که طالبان بیش از ۲۱ دستورالعمل سخت‌گیرانه و محدودکننده صادر کرده‌اند که عملا جای قوانین مترقی رسانه‌های همگانی و قانون حق دسترسی به اطلاعات را گرفته است.
خانه‌ی آزادی بیان اضافه کرده است که بر این باور است که در گزارش اخیر سازمان ملل متحد بر نقش و تأثیرگذاری رسانه‌هایی که در خارج از افغانستان فعالیت میکنند اشاره نشده است. به‌گفته‌ی این نهاد، رسانه‌های برون‌مرزی بخشی از بدنه‌ی جامعه‌ی رسانهای افغانستان هستند و در بخش آگاهی‌دهی نقش اساسی ایفا کرده‌اند و نباید نادیده گرفته شوند.
