نویسنده:شیون شرق
«دور المراه المسلمه» نوشتهای بنان طنطاوی است. بنان از زنان نویسنده، دعوتگر و راهرو اعتدال اسلامی است. این رساله که اخیرا توسط منصوره آخوندزاده زیر عنوان «نقش زن مسلمان در دعوت اسلامی» از عربی به فارسی برگردان و منتشر شده، به موضوعات مهم در مورد زن مسلمان پرداختهاست. این رساله، از یک سو رهنمودی برای رفتار درست، کردار درست و تعیین مقصد یک زن است و از سوی هم، با دور زدن راه افراط و تفریط به اعتدال و میانهروی زن مسلمان تاکید میکند. بنان که خود میانهرو و تشویقکننده برای ادامه دادن این راه است، در رساله به زنان صدر اسلام اشاره کرده که میانهروی را حفظ کرده، شجاعت و شهامت شان همیشه متحرک بوده و در تاریخ تاثیر گذاشتهاند. زنان صدر اسلام الگو برای زنان معاصر حساب شده و واضع ساخته شدهاستکه اسلام باعث واپس ماندن زنان در عرصهی زندگی نمیشود.
مسالهی زنان در جهان از مسایل مهم و جدی استکه اسلام به آن نیز پرداخته، اما در دنیای معاصر این مساله سبب ایجاد اختلافات زیادی شده، حتا مورد توجهی حکومتها، کشورها و جهان قرار گرفته است. با این حال، مسلمانان هم روی برخی موضوعات متوجهی زنان اختلاف نظر دارند-به ویژه مسالهی تعلیم و تحصیل زنان، حجاب و چادر، دعوت، سفر زنان، اشتراک شان در ادارات و سیاست و قدرت و… حتا در رشتههای مثل چگونهزیستن یک زن مسلمان نگاه و دیدگاه دارند. اغلبا این دیدگاهها یا به افراط ختم شدهاند یا به تفریط؛ برخی هم نقش زن مسلمان را در زندگی کاملا از چشم دور انداخته و تعدادی هم برعکس این یقین به نگاه دیگری کردهاند.
در گذر زمان، زن مسلمان میان این دو دیدگاه خُرد شدهاست. این دو رشته نتوانسته به درستی از زنان دفاع کند، بلکه زندگی را و شرایط زندگی را برای آنان سیاه ساختهاست. باری مودودی گفته بود که افراط و تفریط مثل خوره آزادی و حق و حقوق یک زن مسلمان را خوردهاست.
رسالهی «نقش زن مسلمان در دعوت اسلامی» راه میانه را در پیش گرفتهاست؛ یعنی بنان خود میانهرو است و مواردی را اشاره کرده یا از زنان نوشته که همه پیشکسوتان این راه یا روندگان این دبستان بودهاند. در این راه، حق زن مسلمان تلف نشده و یک زن با فرهنگ اسلامی و دادهها و داشتههای روز مواجه است و سهم خود را از هردو میتواند بگیرد. این رساله زنان را تشویق به مسوولیتپذیری، مشارکت در همه امور زندگی و مهم میکند. و با پرداختن به زندگی زنان دوران پیامبر و… زنان معاصر را متوجه میسازد که اسلام سبب واپس ماندن شان نمیشود، بلکه میتوانند در لباس اسلام و با فرهنگ معتدل اسلامی پیش بروند و در زندگی و تشکیل آن نقش مهمی داشته باشند.
بنان که خود در دعوت به این راه محبوس شده و مدتها زجر کشیده، واضح کرده که یک زن مسلمان میتواند در طریق خود سعی به جا آورد و استقامت به خرچ دهد تا فردای سپیدی به پیشانهاش بتابد.
مسایل مربوط به هجرت و نقش زنان در هجرت؛ مسوولیتهای روز زنان، آگاهی و پابرجا ماندن در طریق خود بیشتر مورد توجهی این رساله است.
پایان این رساله، همه بحث امیدواری، عشق و شیدایی است. نامههای بنان برای همسرش تعلیم دیگری برای زنان است. این نامهها که گواه عشق، علاقه، دوست داشتن، حمایت قوی و ماندن در پشت شریک زندگی است، برای زنان طریق زندگی سالم را میاموزاند. زندگی بدون عشق، شیدایی، درک و حمایت نمیتواند سالم باشد… این رساله نیز درسی برای آموختن زندگی سالم است.
برگردان این رساله توسط منصوره آخوندزاده مدتی پیش تمام و منتشر شدهاست. برگردان این اثر خود کار بزرگی برای فرهنگ و روشنگری است. براستی مترجمها زبان رسا برای فهماندن جامعه هستند.