طالبان و اخاذی سیستماتیک از دست‌فروشان کابل

خبرگزاری راسک: دست‌فروشان کابل که با شرایط دشوار اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، علاوه بر نبود فرصت‌های کاری، حالا با فشارهای فزاینده طالبان نیز روبه‌رو شده‌اند. گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد که افراد وابسته به این گروه، به گونه‌ای سیستماتیک از دست‌فروشان اخاذی کرده و در بدل دریافت مبالغی به‌صورت روزانه یا هفتگی، اجازه فعالیت به آن‌ها می‌دهند. در صورتی‌که کسی از پرداخت این مبالغ امتناع ورزد یا فردی تازه‌ای بدون هماهنگی بخواهد در همان محل دست‌فروشی کند، طالبان با خشونت او را سرکوب کرده و تمام وسایلش را ضبط می‌کنند. یک دست‌فروش در منطقه پل محمودخان که نخواست نامش فاش شود، گفت: «هر روز چند طالب با موترسایکل می‌آیند و از هر کسی که بساط دارد، پول می‌گیرند. اگر پول ندهیم، یا ما را لت‌وکوب می‌کنند یا تمام وسایلمان را با خود می‌برند.»
او افزود که چند روز پیش شاهد لت‌وکوب یکی از همکارانش توسط طالبان بوده است: «یک مردی که تازه بساط انداخته بود، نخواست پول بدهد. طالبان آمدند، چنان او را زدند که بی‌هوش شد. بعد همه چیزش را در موتر انداختند و بردند. کسی هم جرأت نکرد که چیزی بگوید.» دست‌فروشان دیگر نیز روایت‌های مشابهی دارند. یک مرد که در منطقه دهمزنگ شیر چای می‌فروشد، گفت: «ما روزی خود را به مشکل پیدا می‌کنیم، اما این‌ها مثل مالیه سر ما سوار شده‌اند. می‌گویند این ساحه مربوط ما است و هر که اینجا کار کند، باید سهم ما را بدهد. اگر کسی از بیرون بیاید و بدون اجازه بساط کند، نه‌تنها وسایلش را می‌برند، بلکه آن‌قدر می‌زنند که دیگر کسی جرأت نکند دوباره در آنجا کار کند.»
در برخی موارد، این اخاذی به حدی رسیده است که طالبان برای برخی مناطق، نرخ‌های مشخصی تعیین کرده‌اند. یک فروشنده دستمال کاغذی در سرای شمالی می‌گوید: «ما باید هفته‌ای ۵۰۰ روپیه‌ای کابلی بدهیم تا به ما اجازه بدهند اینجا بمانیم. بعضی کسانی که کارشان بهتر است، حتی ۱۰۰۰ یا ۱۵۰۰ روپیه‌ای کابلی در هفته می‌دهند. اگر پول ندهیم، یا ما را از اینجا می‌رانند یا وسایلمان را می‌برند.» دست‌فروشان کابل که عمدتاً از طبقه‌های فقیر جامعه هستند، در حالی هدف این اخاذی‌ها قرار می‌گیرند که بسیاری از آنان حتی توان پرداخت کرایه خانه و خرید نان شب را ندارند. یک مرد که در نزدیکی سینما پامیر لباس‌های دست‌دوم می‌فروشد، گفت: «اگر یک روز کار نکنیم، فرزندان ما گرسنه می‌مانند. اما این‌ها حتی همین لقمه نان را هم از ما می‌گیرند.»
برخی شهروندان کابل نیز از وضعیت جاری نگران‌اند و آن را نشانه‌ای از فروپاشی نظم اجتماعی و افزایش بی‌عدالتی در سایه حاکمیت طالبان می‌دانند. یک رهگذر که شاهد رفتار طالبان با دست‌فروشان بوده است، گفت: «این‌ها خود را حاکم می‌دانند، اما هیچ قانونی ندارند. با مردم مثل برده رفتار می‌کنند و هر چه بخواهند، انجام می‌دهند.» طالبان در حالی با اخاذی از فقیرترین اقشار جامعه، فشار بیشتری بر آنان وارد می‌کنند که وضعیت اقتصادی افغانستان به شدت وخیم شده و بیکاری و فقر گسترده‌تر از پیش دامنگیر شهروندان شده است. با تداوم این وضعیت، چشم‌انداز زندگی برای هزاران دست‌فروش کابل، که نان‌آور خانواده‌هایشان هستند، هر روز تیره‌تر می‌شود.